Rozwój płodowy człowieka
Etapy rozwoju zarodka ludzkiego
Komórka jajowa (łac. ovum) – gameta żeńska u zwierząt i roślin. Komórkę jajową określa się także mianem jaja. Komórka jajowa może zostać zapłodniona przez plemnik, co prowadzi do powstania zygoty. Bezpośrednio, w związku z ilością i rozmieszczeniem materiału zapasowego, pozostaje proces bruzdkowania, który ma miejsce bezpośrednio po zapłodnieniu komórki jajowej.
Blastula wczesne stadium rozwoju zarodkowego tkankowców powstałe w wyniku bruzdkowania. Jego ściana (blastoderma) jest zbudowana z jednej lub kilku warstw komórek otaczających jamę blastuli wypełnioną płynem.Do światła blastocysty zwiesza się węzeł zarodkowy, z którego tworzy się właściwy zarodek.
Faza do 15 dnia po zapłodnieniu - w tym czasie zachodzi podział jaja, różnicuje się ektoderma, mezoderma i endoderma.
Zaczyna się faza embriogenezy - trwająca od 15 do 75 dnia.. zachodzi w niej różnicowanie tkanek i rozwój wszystkich narządów.
Powstają zawiązki poszczególnych układów i narządów wewnętrznych oraz kończyn. Od 21 dnia zaczyna bić serce dziecka: od 28 dnia widać soczewkę oka: do tego też czasu prawidłowo kształtuje się cewa nerwowa, która zamyka się i tworzy później prawidłowo ukształtowany mózg i rdzeń przedłużony
Na początku 3. miesiąca życia płodowego maluszek mierzy 5–6 cm (od ciemienia do końca tułowia) i waży ok. 8 g. Najważniejsze narządy wewnętrzne, takie jak serce, nerki, wątroba, jelita, mózg są już ukształtowane i funkcjonują. Przez resztę ciąży będą się po prostu powiększały i dojrzewały.
W 10. tygodniu genitalia płodu zaczynają przybierać postać charakterystyczną dla danej płci, ale trzeba dysponować bardzo czułą aparaturą, aby wykryć różnice tak wcześnie.
Gdy dziecko ma 12 tygodni, mierzy ok. 9 cm (od ciemienia do końca tułowia) i waży 25 g. To początek II trymestru ciąży. Całe ciałko dziecka zaczyna pokrywać się wtedy delikatnym meszkiem płodowym.
W uchu środkowym rozwija się aparat słuchowy.
16-tygodniowy malec do perfekcji opanował bogaty repertuar ruchów: kręci się i fika koziołki. Słyszy dźwięki, a nawet... może je wydawać. Ma też cechę, która sprawia, że jest kimś niepowtarzalnym.
W miarę rozwoju tkanki mięśniowej płód coraz intensywniej się rusza.
W 4. miesiącu ciąży serce płodu musi przepompować dziennie ok. 30 litrów krwi. Mięsień sercowy jest już silny i jego skurcze są regularne.
Robiono badania, podczas których po wprowadzeniu do macicy powietrza zarejestrowano „płacz” nienarodzonych dzieci.
Po 20 tygodniach spędzonych w brzuchu mamy malec wygląda niemal jak dziecko, sprawnie się porusza, nieźle słyszy, czuje smaki i zapachy, a bicie jego serca słychać już nawet bez słuchawki lekarskiej.
W szóstym miesiącu płód szybko rośnie, odległość od czubka głowy do tyłka osiąga 25-30 cm, a waga około 700g. Płód staje się miniaturowym człowieczkiem o proporcjach ciała zbliżonych do proporcji ciała dziecka po urodzeniu.
Siedmiomiesięczny płód ma przeciętnie 30 cm w pozycji siedzącej (wymiar ciemieniowo-siedzeniowy) i waży 9[tel]g. Puszysty meszek, który miesiąc wcześniej pokrywał całą skórę, jest teraz ograniczony do pleców i ramion. W dalszym ciągu rosną włosy głowy, u niektórych płodów mogą być dość długie. Podczas tego miesiąca ciąży zauważono, że płód może ssać kciuk, czasami dziecko po urodzeniu może mieć stwardnienie skóry na kciuku spowodowane wielotygodniowym jego ssaniem.
Na tym etapie ciąży znaczna część przyrostu dziecka na wadze jest związana z powstaniem podściółki tłuszczowej pod jego skórą. Podściółka ta powoduje wygładzenie fałdów skórnych. Rączki i nóżki ulegają zaokrągleniu. matowoczerwona skóra nabiera odcienia różowego. Gdyby doszło do porodu, nagromadzony tłuszcz byłby pomocny w utrzymaniu temperatury ciała wcześniaka.
Na początku dziewiątego miesiąca długość ciemieniowo-siedzeniowa wynosi 35-38 cm, całkowita zaś długość 48-51 cm. Zazwyczaj waga urodzeniowa wynosi od 2,7 do 3,6 kg, zwykle chłopcy wykazują większą wagę. Waga przy urodzeniu zależy w pewnej mierze od sposobu odżywiania się matki. Nie należy dążyć do urodzenia bardzo dużego dziecka. Dlatego matka musi dbać o swoją dietę nie tylko z uwagi o wygląd zewnętrzny, ale też ze względu na możliwość uniknięcia trudności przed porodem i w czasie porodu.
Przed urodzeniem w większości przypadków płód przyjmuje pozycję "do góry nogami", główka opuszcza się do miednicy matki. Pozycja ta jest najbardziej dogodna dla dziecka i najbezpieczniejsza w czasie porodu.
Moment narodzin jest momentem przełomowym dla poczętego 9 miesięcy wcześniej życia, stanowi przejście z chronionej egzystencji w łonie matki do niezależności fizjologicznej. Matka przestaje dostarczać tlenu, przetworzonego w jej organizmie, gotowego do przyswojenia pożywienia, i zapewniać wydalanie zbędnych produktów przemiany materii, zapewniać właściwą temperaturę, chronić przed urazami i zakażeniami. Płód musi stać się samodzielnym organem - dzieckiem.