Stawianie przecinków w języku angielskim
Zasady użycia przecinków w języku angielskim są bardzo odmienne od przyjętych w naszym języku ojczystym. W języku angielskim przecinki stosujemy znacznie rzadziej niż w języku polskim. Jednak ten pozorny drobiazg, jakim jest przecinek, ma czasem wpływ na znaczenie zdania, jak choćby w tytule popularnego podręcznika Lynne Truss poświęconego interpunkcji: Eats, Shoots & Leaves.
Przyjrzyjmy się szczegółowo przypadkom, w których w języku angielskim przecinek jest stawiany:
1. Aby oddzielić słowa z listy podczas wymieniania:
| playThey have a house in London, a cottage in the mountains and a flat in Boston. | Mają dom w Londynie, domek w górach i mieszkanie w Bostonie. |
| playCould you buy some bananas, tomatoes, milk and butter on your way home, please? | Czy mógłbyś po drodze do domu kupić kilka bananów, pomidory, mleko i masło? |
2. Aby oddzielić non-defining relative clauses, czyli wtrącenia, które nie są niezbędnym elementem zdania:
| playMy mother, who is a nurse, lives in Cracow. | Moja matka, która jest pielęgniarką, mieszka w Krakowie. |
| playOur cat, which has a white tail, is very smart. | Nasz kot, który ma biały ogon, jest bardzo mądry. |
Oddzielone przecinkami informacje nie są tutaj potrzebne, żeby zrozumieć sens zdań. W pierwszym przypadku spokojnie moglibyśmy przetłumaczyć to zdanie jako: Moja matka mieszka w Krakowie... a tak nawiasem mówiąc to jest pielęgniarką. W drugim zdaniu — podobna sytuacja: Mamy jednego kota i on jest bardzo mądry... A w dodatku ma taki słodki biały ogon.
UWAGA!
Inaczej sprawa wygląda, gdybyśmy mieli kilka kotów i biały ogon byłby cechą wyróżniającą tego, który jest mądrzejszy od pozostałych kotów.
Nie mielibyśmy wtedy do czynienia z non-defining relative clauses, ale defining relative clauses, czyli ze zdaniami, które są wtrącone po to, aby uniknąć nieporozumień, pomyłek, czyli:
| playOur cat which has a white tail is very smart. | Nasz kot z białym ogonem jest bardzo mądry. (W odróżnieniu od pozostałych naszych kotów.) |
| playMothers who are single are very busy. | Samotne matki mają dużo pracy. (Wyróżniamy tutaj samotne matki spośród wszystkich innych matek.) |
Defining relative clauses nie są zatem oddzielone przecinkami od reszty zdania.
Porównajmy przykłady, które ilustrują to, o czym wspomnieliśmy na początku, a mianowicie że obecność lub nieobecność przecinka wpływa na treść:
| playMy brother who is a doctor works in London. | Mój brat, który jest lekarzem, pracuje w Londynie. (Z tak zbudowanego zdania wynika, że mam wielu braci. Jeden z nich jest lekarzem — muszę tę informację uzwględnić, bo inaczej nie byłoby wiadomo, o którego brata chodzi.) |
| ale | |
| playMy brother, who is a doctor, works in London. | Mój brat, który jest lekarzem, pracuje w Londynie. (Obecność przecinków sprawia, że ze zdania wynika, że mam jednego brata i chcę o nim powiedzieć, że pracuje w Londynie. Brak informacji o tym, że jest lekarzem nie wprowadzi zamieszania, ale wspominam o tym na marginesie, bo np. chcę się pochwalić tym faktem.) |
Więcej informacji na temat zdań przydawkowych określających (bez przecinków) i nieokreślających (z przecinkami) znajdziecie w osobnym dziale.
3. Aby oddzielić questions tags (krótkie formy pytające na końcu zdania, czyli wyrażenia tłumaczone na język polski jako: nieprawdaż? czyż nie?), a także podobne dodatki, od reszty zdania:
| playYou passed the exam, didn't you? | Zdałeś ten egzamin, nieprawdaż? |
| playLovely weather, isn't it? | Piękna pogoda, nieprawdaż? |
| playI don't drink coffee or alcohol, for example. | Nie piję przykładowo kawy ani alkoholu. |
4. W zdaniach złożonych, rozpoczynających się od if:
| playIf I had a car, I would give you a lift. | Jeśli miałbym samochód, to podwiózłbym cię. |
| playIf you won a lot of money, would you move to a bigger flat? | Gdybyś wygrał dużo pieniędzy, przeniósłbyś się do większego mieszkania? |
5. Po niektórych wyrażeniech, tj. między innymi: nowadays, moreover, however, nevertheless, on the one hand, on the other hand, as a matter of fact, to tell you the truth, for example, for instance, last but not least, to sum up, on the whole, firstly, secondly:
| playNowadays, nearly everybody has a mobile. | W dzisiejszych czasach prawie każdy ma komórkę. |
| playSome people, however, still don't use them. | Jakkolwiek, niektórzy ludzie nadal ich nie używają. |
| playFor instance, my grandma prefers to write letters. | Na przykład moja babcia woli pisać listy. |
| playTo tell you the truth, I am very fond of modern technology. | Prawdę mówiąc, uwielbiam nowoczesne technologie. |
| playThat would involve, for example, getting up early. | To by się przykładowo wiązało ze wczesnym wstawaniem. |
| playTo sum up, there are definitevely more pros than cons of implementing the system. | Podsumowując, wprowadzenie systemu przyniesie z pewnością więcej korzyści niż strat. |
Zwróćmy uwagę na fakt, że czasem wyrażenie takie może występować w środku zdania — wtedy musimy je umieścić pomiędzy przecinkami.
