czas Present Perfect Continuous
Teraz zajmiemy się trochę bardziej złożonym czasem, jakim jest Present Perfect Continuous. Jak można się domyślić po nazwie, będzie to mieszanka Present Perfect Simple i Present Continuous.
Present Perfect Continuous używamy w następujących sytuacjach:
- opisywana czynność rozpoczęła się w przeszłości, trwała nieprzerwanie i trwa do chwili obecnej,
- czynność rozpoczęła się w przeszłości i właśnie się skończyła, ale jej skutki są wciąż odczuwalne.
Lista zagadnień:
- budowa Present Perfect Continuous
- zdania twierdzące
- zdania przeczące
- tworzenie pytań
- recently, lately – określniki czasu
- kiedy używamy czasu Present Perfect Continuous?
- kiedy Present Perfect Continuous a kiedy Present Perfect?
- ćwiczenia z Present Perfect Continuous
Za chwilę omówimy szczegółowo zastosowanie tego czasu, ale na początek zobaczmy, jak budować zdania w Present Perfect Continuous.
budowa czasu Present Perfect Continuous
Czas Present Perfect Continuous składa się z następujących elementów:
| podmiot | + have/has | + been | + czasownik z końcówką -ing |
Oto przykładowe zdania, w których wyróżniliśmy grupę orzeczenia:
| playI have been working for five hours. | Pracuję od pięciu godzin. |
| playJohn has been studying in London since January. | John studiuje w Londynie od stycznia. |
zdania twierdzące
Po podmiocie wstawiamy operator (has dla trzeciej osoby liczby pojedynczej, have dla pozostałych osób). Następnie dodajemy być — zawsze w trzeciej formie been, a na koniec czasownik właściwy z końcówką -ing. Zdanie gotowe!
Nie jest to takie trudne — po podmiocie zawsze będzie have been lub has been — potem tylko czasownik+ing i zrobione.
Oczywiście, podobnie jak przy Present Perfect, można skracać:
| playI have | » | playI've |
| playyou have | » | playyou've |
| playshe has | » | playshe's |
| playhe has | » | playhe's |
| playit has | » | playit's |
| playwe have | » | playwe've |
| playthey have | » | playthey've |
Kilka przykładów z formami ściągniętymi w zdaniach:
| playShe's been reading that book for two hours. | Ona czyta książkę od dwóch godzin. |
| playWe've been waiting for you since 10 o'clock. | Czekamy na ciebie od dziesiątej. |
| playI've been learning English for seven years now. | Uczę się angielskiego już siedem lat. |
| playIt's been raining for 5 hours! | Pada od 5 godzin! |
zdania przeczące
Przeczenie tworzymy łącząc operator have/has ze słówkiem not:
| playI haven't been reading the book for an hour. | Nie czytam książki od godziny. |
| playShe hasn't been waiting for the doctor since eight. | Ona nie czeka na lekarza od ósmej. |
Uwaga: Zdania, w których mówimy, od jak dawna czegoś nie robimy, budujemy często w czasie Present Perfect:
| playI haven't played tennis since university. | Nie gram w tenisa od kiedy byłem na uniwersytecie. |
| playShe hasn't cooked for me for two months. | Ona mi niczego nie ugotowała od dwóch miesięcy. |
tworzenie pytań
Pytanie tworzymy przez przesunięcie operatora have/has przed podmiot. Jeśli pytamy o szczegóły, na początek dajemy jeszcze właściwe słówko pytające, czyli where, when, what, itp.
| playHave you been waiting for me? | Czekasz/Czekacie na mnie? |
| playHow long have you been waiting for me? | Jak długo na mnie czekasz/czekacie? |
| playSince when has she been learning German? | Od kiedy ona uczy się niemieckiego? |
| playI can smell cigarettes. Have you been smoking? | Czuję papierosy. Paliłeś/Paliliście? |
| playWhat have you been doing all day? | Co robiłeś/robiliście przez cały dzień? |
recently, lately — określniki czasu
W Present Perfect Continuous bardzo często używamy dwóch słów:
| playrecently | ostatnio |
| playlately | ostatnio |
Recenly i lately użyte z Present Perfect Continuous sugerują, że jakaś czynność ostatnio (co jest pojęciem subiektywnym i dla jednego może oznaczać od trzech tygodni a dla innego od trzech miesięcy) trwała w czasie lub powtarzała się. Zobaczmy przykłady zdań oznajmujących:
| Toby's been losing weight lately. | Toby ostatnio traci na wadze. |
| Recently, I've been feeling down. | Ostatnio czuję się przygnębiony. |
| We've been going to the cinema a lot lately. | Ostatnio często chodziliśmy do kina. |
oraz przeczeń:
| I haven't been feeling well recently. | Nie czuję się ostatnio dobrze. (Np. od tygodnia pobolewa mnie brzuch.) |
| Work hasn't been going well recently. | Praca nie idzie ostatnio dobrze. |
| Tatiana hasn't been practising the piano lately. | Tatiana nie ćwiczyła ostatnio gry na pianinie. |
i pytań:
| Have you been going to the gym lately? | Chodziłeś ostatnio do siłowni? |
| Has she been seeing him lately? | Spotykała się z nim ostatnio? |
| Have you been eating properly recently? | Czy ostatnio właściwie się pan odżywiał? |
kiedy używamy czasu Present Perfect Continuous
Przeanalizujmy teraz zastosowanie Present Perfect Continuous w praktyce. Wspomnieliśmy o dwóch podstawowych zastosowaniach tego czasu:
-
Present Perfect Continuous używamy mówiąc o czynności, która rozpoczęła się w przeszłości, trwała nieprzerwanie i trwa do chwili obecnej. Bardzo ważny jest ów związek z teraźniejszością.
playI've been cleaning my flat since 5 p.m. Sprzątam mieszkanie od godziny piątej.
(Została mi jeszcze kuchnia.)playJohn's been learning English for two years. John uczy się angielskiego od dwóch lat.
(I wciąż się uczy, nie przestał.)playHe's been waiting for his girlfriend for 2 hours. On czeka na swoją dziewczynę od dwóch godzin.
(A jej nadal nie ma...)Ważne jest zrozumienie różnicy między użyciem Present Perfect a Present Perfect Continuous. Kiedy chcemy podkreślić skutek, użyjemy Present Perfect. Szczegółowo opisujemy to poniżej.
Zobaczmy poniższe porównanie trzech zdań w trzech czasach:
playI'm reading a book. Czytam książkę.
(Czytam w tej chwili , czyli czas PRESENT CONTINUOUS.)playI've been reading a book since this morning. Czytam książkę od rana.
(Czynność nie jest zakończona, podkreślam odkąd trwa, zostało mi jeszcze coś do przeczytania — PRESENT PERFECT CONTINUOUS.)playI've read 50 pages of this book. Przeczytałem 50 stron tej książki.
(To rezultat mojego działania — PRESENT PERFECT.)Zwróćmy uwagę na polskie tłumaczenia — zdanie w Present Perfect zostało przetłumaczone w czasie przeszłym, natomiast pozostale dwa zdania są w czasie teraźniejszym! W trzecim przykładzie czynność się zakończyła, jest dokonana, czego nie można powiedzieć o zdaniu drugim.
REKLAMA -
Present Perfect Continuous używamy także, jeśli czynność się skończyła, ale nadal są widoczne lub odczuwalne jej skutki. Zobaczmy przykłady:
W podanych zdaniach wyraźnie widzimy, że istotne są skutki wykonywanych czynności i na nich skupia się mówiący.playI'm tired because I've been playing tennis. Jestem zmęczony, bo grałem w tenisa.
(Już nie gram, ale jestem nadal zmęczony i spocony.)playYou've been crying! What happened? Płakaliście! Co się stało?
(Widać po ich czerwonych twarzach.)playWho's been driving my car?! Kto jeździł moim samochodem?!
(Jest cały brudny!)
kiedy Present Perfect Continuous a kiedy Present Perfect
Czasy Present Perfect oraz Present Perfect Continuous są bardzo podobne, omówimy teraz konkretne sytuacje, które — mamy nadzieję — rozjaśnią Wam, kiedy używać którego czasu. Zaczynamy:
-
rezultat zakończonej czynności vs długość trwania czynności
Jeśli chcemy podkreślić rezultat czynności — użyjemy Present Perfect, jeśli istotniejsza dla mówcy jest informacja o czasie trwania czynności — użyjemy Present Perfect Continuous. Przeanalizujmy zdania:
I've sent over a hundred invitations since the morning. Od rana rozesłałem ponad sto zaproszeń.
(Nie podkreślamy, jak długo je wysyłamy, ale że wysłaliśmy ich już aż sto! — użyjemy Present Perfect)I've been sending out invitations all day. Cały dzień rozsyłam zaproszenia.
(Mniej ważna jest liczba rozesłanych zaproszeń niż fakt, że robię to przez cały dzień — Present Perfect Continuous)i druga para:
Our company has organised more than thirty international events since it was set up. Od chwili założenia, nasza firma zorganizowała ponad trzydzieści międzynarodowych imprez. Our company has been organising conferences for over ten years. Nasza firma od ponad dziesięciu lat organizuje konferencje. -
rezultat zakończonej czynności vs odczuwalne skutki niedawno zakończonej czynności
Podobnie jak w punkcie pierwszym fakt czynności (rezultat) podkreślmy czasem Present Perfect, natomiast jeśli istotniejszy jest skutek — Present Perfect Continuous. Zobaczmy:
I've smoked two packets of cigarettes since yesterday. Od wczoraj wypaliłem dwie paczki papierosów.
(Stwierdzamy fakt.)The smell's disgusting. You've been smoking in my room again. Ten zapach jest obrzydliwy. Znowu paliłeś w moim pokoju.
(Istotniejszy dla rozmówcy jest nieprzyjemny zapach dymu papierosowego.)i drugi przykład:
I've run ten kilometres today. Przebiegłem dzisiaj dziesięć kilometrów.
(Ćwiczę do półmaratonu.)You're out of breath. Have you been running? Ledwo dyszysz. Biegłeś?
(Nieważne ile ten ktoś przebiegł, skupiamy się na zadyszce.) -
powtarzalność czynności vs długość trwania czynności
Jeśli podkreślamy, że dana czynność była wykonywana wielokrotnie — użyjemy Present Perfect, jeśli istotniejsza dla mówcy jest informacja o czasie trwania czynności — użyjemy Present Perfect Continuous. Zobaczmy porównanie na przykładach:
I've called you several times today. Where have you been? Dzwoniłem dziś do ciebie kilka razy. Gdzie byłeś? I've been calling you all day. Where have you been? Dzwonię do ciebie cały dzień. Gdzie byłeś? i druga para:
We've met a few times this month. Spotkaliśmy się kilka razy w tym miesiącu. I've been meeting her since the beginning of the year. Spotykam się z nią od początku roku. -
sytuacja stała, trwająca od dłuższego czasu vs sytuacja tymczasowa, trwająca od niedawna i w domyśle mająca się kiedyś skończyć
W pierwszym przypadku użyjemy Present Perfect, w drugim Present Perfect Continuous. Zobaczmy:
The actor has faced a lot of criticism since the very beginning of his career. Aktor spotkał się z dużą krytyką od samego początku swojej kariery. The actor has been recently facing a lot of criticism over his comment on women's rights. Aktor spotyka się ostatnio z dużą krytyką w związku z komentarzem na temat praw kobiet. i drugi przykład:
I've always eaten a lot of vegetables. Zawsze jadłam dużo warzyw. I've been eating a lot of vegetables lately. I hope to lose some weight. Jem ostatnio dużo warzyw. Mam nadzieję, że schudnę.
Mamy nadzieję, że powyższe wyjaśnienia są jasne i różnice pomiędzy czasem Simple a Continuous nie są dla Was już tajemnicą. Jeśli nie do końca — zapraszamy do skomentowania wpisu.
ćwiczenia z Present Perfect Continuous
To tyle teorii, nie ma lepszego sposobu na weryfikację nauczonego materiału niż zrobienie kilku ćwiczeń. Zapraszamy do naszego działu z ćwiczeniami z czasu Present Perfect Continuous.
