Przymiotniki z przyimkami
Wiele przymiotników w języku polskim wymaga użycia konkretnego przyimka — mówimy, że ktoś jest dumny z czegoś, inny od kogoś, wdzięczny za coś. Angielskim przymiotnikom również towarzyszą przyimki, np:
| proud of | dumny/-a z |
| We're proud of our daughter. She's an excellent web designer. | |
| different from | inny/-a od |
| His latest novel is completely different from the previous three. | |
| grateful for | wdzięczny/-a za |
| I'm really grateful for your help. |
Co więcej, angielski korzysta z przyimków nawet tam, gdzie w języku polskim ich nie używamy. W polszczyźnie zależność między częściami mowy wskazują przypadki, dzięki którym można powiedzieć, że jest się rozczarowanym czymś, np. pracą (narzędnik), świadomym czegoś, np. ciała (dopełniacz), wdzięcznym komuś, np. przyjacielowi (celownik). W języku angielskim rzeczowniki nie odmieniają się przez przypadki, zatem znacznie szersze zastosowanie mają przyimki:
| disappointed with | rozczarowany/-a (czymś) |
| The film was quite good but I was disappointed with the ending. | |
| aware of conscious of |
świadomy/-a (czegoś) |
| Are you aware of the consequences of this decision? | |
| grateful to | wdzięczny/-a (komuś) |
| I'm grateful to my parents. They sacrificed a lot for me. |
Nie chcemy nikogo straszyć czy zniechęcać, ale musimy uprzedzić, że czasem przyimków towarzyszących danemu przymiotnikowi jest więcej niż jeden. Być może zauważyliście to już w powyższych przykładach z przymiotnikiem grateful. Spójrzmy na kolejne, np. przymiotnik kind (uprzejmy). Mówimy:
| kind of somebody | uprzejme z czyjejś strony |
| It was very kind of you to help my sister. |
ale:
| kind to somebody | uprzejmy dla kogoś |
| You have always been very kind to my sister. |
Podobne rozróżnienie stosuje się z przymiotnikami takimi jak nice, polite, cruel.
Znajdziemy też przymiotniki, z którymi użyjemy dopełnienia ożywionego (ktoś) lub nie (coś). Wtedy także potrzebny będzie inny przyimek, np:
| angry about something | zły o coś |
| angry with somebody | zły na kogoś |
Podobne rozróżnienie stosuje się np. z przymiotnikami furious, annoyed, upset.
Czasem konkretny przyimek zmienia kontekst znaczeniowy przymiotnika, np:
| sorry about something sorry about somebody |
|
| I'm sorry about Josh. I'm sure he didn't mean to hurt you. | |
| sorry for doing something | |
| I'm sorry for damaging your umbrella. I didn't expect the wind to be so strong. | |
| feel sorry for somebody | |
| I feel really sorry for Tim. He's been through a lot lately. |
Jeśli zatem chcecie mówić poprawnie i tak, żeby nie zaburzyć komunikacji, nie ma rady — trzeba zapamiętać przymiotniki razem z przyimkami, które im towarzyszą.
Poniżej przedstawiamy kilkadziesiąt angielskich przymiotników wraz z towarzyszącymi im przyimkami oraz przykładowym użyciem w zdaniach. Podzieliliśmy je na kilka tabel — tym razem nie według jakiegoś klucza, ale po prostu dla ułatwienia nauki. Mniejsze partie materiału łatwiej wchodzą do głowy.
| good at | dobry/-a z |
| Sheila's good at languages. She can speak French, German and Spanish. | |
| interested in | zainteresowany/-a czymś |
| Are you interested in classical music? | |
| keen on | chętny do czegoś |
| Mike has always been keen on canoeing. | |
| bored by bored with |
znudzony/-a czymś |
| I'm bored with this film. Let's watch something else. | |
| famous for | znany z, słynący z |
| This city is famous for its oustanding architecture. |
| angry with | zły/-a na |
| Don't be angry with me, please. | |
| tired of | zmęczony/-a czymś |
| I'm tired of your complaints! | |
| worried about | zmartwiony/-a czymś |
| There's no need to worry about it now. | |
| happy about happy with |
zadowolony/-a z |
| Are you happy about the new office? | |
| frightened of | przerażony/-a czymś |
| I'm frightened of this unusual change in his behaviour. |
| ready for | gotowy/-a na |
| Are you ready for another challenge? | |
| surprised by surprised with |
zaskoczony/-a czymś |
| We were surprised by his arrival. | |
| excited about | podekscytowany/-a czymś |
| The children are excited about a visit to the zoo. | |
| satisfied with | zadowolony/-a z czegoś |
| We're not satisfied with the quality of service here. |
| capable of | zdolny/-a do |
| I don't think I'm capable of learning Japanese. It seems too difficult. | |
| incapable of | niezdolny/-a do |
| My teacher says I'm incapable of passing th exam this year. | |
| embarrassed about | zakłopotan/-a czymś, zażenowany/-a czymś |
| He felt embarrassed about having to recite a poem in front of the whole class. | |
| ashamed of | zawstydzony/-a czymś |
| Aren't you ashamed of what you've done? | |
| absent from | nieobecny/-a w, nieobecny/-a na |
| It's the third time this month your son's been absent from school. | |
| jealous of | zazdrosny/-a o |
| Kate's terribly jealous of Maggie's success. |
| similar to | podobny/-a do |
| His latest novel is similar to the previous one. | |
| typical of | typowy/-a dla |
| These cakes are typical of our cuisine. | |
| full of | pełen/pełna czegoś |
| I don't know what I should do now. I'm full of doubts. | |
| crowded with | zatłoczony czymś |
| The centre was crowded with tourists as usual. | |
| fed up with | znudzony/-a czymś, mający/-a dość |
| I'm fed up with your constant moaning! Will you stop, please! |
| suspicious of | podejrzliwy/-a wobec |
| I'm suspicious of people who hide their emotions. | |
| critical of | krytyczny/-a wobec |
| Do you always have to be so critical of everyone and everything? | |
| tolerant of | tolerancyjny/-a wobec |
| Do you think you're tolerant of people of different races? | |
| bad at | słaby/-a z |
| I've always been bad at expressing my emotions. | |
| excellent at | świetny/-a z |
| Sheila's excellent at organizing big events. | |
| hopeless at | beznadziejny/-a z |
| You're hopeless at giving advice, mate! |
