Have czy have got?
Czasownik have może występować jako czasownik główny (to ten, któremy możemy przypisać jakieś znaczenie) lub posiłkowy, czyli taki, którym posiłkujemy (wspomagamy) się przy tworzeniu zdań. W przypadku have to wspomaganie dotyczy czasów z grupy perfect.
W niektórych kontekstach w potocznym języku w odmianie brytyjskiej, have często jest zastępowane przez have got. Kluczowe jest rozróżnienie, które konteksty to umożliwiają. Zacznijmy od wyeliminowania przypadków, w których nie możemy dodać got do czasownika have.
kiedy have nie zastąpimy przez have got
1) Have w funkcji czasownika posiłkowego nie można zastąpić przez have got:
| Sheila has |
Sheila skończyła projekt. |
| We haven't |
Jeszcze nie poinformowaliśmy policji. |
2) Have w funkcji czasownika głównego, który wyraża czynność (co się dzieje, co robię) nie zastąpimy przez have got:
| We're having |
Jemy lunch. |
| I have |
Biorę prysznic dwa razy dziennie. |
| playThey are having |
Oni się kłócą. |
| playHave |
Baw się dobrze! |
| playHe is having |
On bierze prysznic. |
| playShe had |
Ona zjadła jajecznicę na śniadanie. (nie jest błędem powiedzieć She ate scrambled eggs for breakfast, ale have w takim zdaniu brzmi 'bardziej' po angielsku, z kolei 'bardziej' po polsku brzmi tłumaczenie Ona zjadła jajecznicę na śniadanie.) |
| playHave |
Poczęstuj się papierosem. / Zapal sobie. |
| playLet's have |
Popływajmy. |
| playShe had |
Urodziła dziecko w zeszłym miesiącu. |
3) W pytaniach i przeczeniach w czasie teraźniejszym got nie dodamy do have w funkcji czasownika głównego, który wyraża stan, jeżeli użyjemy operatora do/does (don't/doesn't)
| playDo you have |
Masz brata? |
| playDoes she have |
Czy ona ma nową sukienkę? |
4) Have w funkcji czasownika głównego, który wyraża stan (czyli w znaczeniu mieć), w większości przypadków nie użyjemy z got w czasie przeszłym w formie twierdzącej:
| She had |
Miała piękne niebieskie oczy. |
| When I was a kid, I had |
Jako dziecko miałam jasne włosy. |
Skąd takie ograniczenie? Wynika ono z tego, że got, poza tym, że jest ozdobnikiem dodawanym do have, jest też formą nieregularnego czasownika get (get - got - got), który znaczy dostać, otrzymać. W połączeniu z had daje had got – powstaje zatem forma czasu Past Perfect, co całkowicie zmienia sens zdania!
| playI have got a good idea. |
w czasie przeszłym będzie brzmiało
| playI had a good idea. |
a nie
5) Have w funkcji czasownika głównego, który wyraża stan, w czasie przeszłym nie użyjemy z got w pytaniach szczegółowych. Poprawne pytanie budujemy tak jak dla każdego innego czasownika, czyli z operatorem did lub – w przypadku pytań o podmiot – bez operatora:
| O której miałeś wizytę u dentysty? | |
| What time did you have the appointment with the dentist? | |
| Jakiego koloru miała włosy? | |
| What colour hair did she have? | |
| Kto miał najładniejszy uśmiech? (to jest pytanie o podmiot w Past Simple, więc nie użyjemy operatora did – czasownik główny musi być użyty w czasie przeszłym) | |
| Who had the most beautiful smile? |
Tyle ograniczeń... Czy zostały w ogóle jakieś przypadki, w których można użyć have got? Jakoś szczególnie wiele ich nie ma, ale zobaczmy. ;)
kiedy have można zastąpić przez have got
1) Have (dla 3.os. liczby pojedynczej has) można zastąpić przez have/has got w sytuacjach, gdy występuje jako czasownik główny, kiedy wyraża stan (w znaczeniu mieć, posiadać) w czasie teraźniejszym. Przypomnijmy, że dotyczy to potocznego języka w odmianie brytyjskiej, a skoro język potoczny, to o wiele częściej stosowane są skróty, np. I've got, she's got:
| playI have a house with a huge garden. | Mam dom z wielkim ogrodem. |
| playShe has a beautiful new dress. | Ona ma śliczną nową sukienkę. |
| Your dog has very long ears. | Twój pies ma bardzo długie uszy. |
| Maria has good manners. | Maria ma dobre maniery. |
| Derek has a cold. | Derek ma przeziębienie. |
| I have a job interview tomorrow. | Mam jutro rozmowę w sprawie pracy. |
| They have a good idea. | Oni mają dobry pomysł. |
| playI have got a house with a huge garden. | Mam dom z wielkim ogrodem. |
| She's got a beautiful new dress. | Ona ma śliczną nową sukienkę. |
| Your dog's got very long ears. | Twój pies ma bardzo długie uszy. |
| Maria's got good manners. | Maria ma dobre maniery. |
| Derek's got a cold. | Derek ma przeziębienie. |
| I've got a job interview tomorrow | Mam jutro rozmowę w sprawie pracy. |
| playThey've got a good idea. | Oni mają dobry pomysł. |
Pytania do takich zdań tworzymy przez inwersję:
| playHave you got a brother? | Masz brata? |
| playHas she got a new dress? | Czy ona ma nową sukienkę? |
| Have they got a good idea? | Czy oni mają dobry pomysł? |
2) W zdaniach przeczących w czasie przeszłym, hadn't got zwykle można użyć zamiast didn't have:
| I hadn't got enough data to write the report. = I didn't have enough data to write the report. |
Nie miałem wystarczających danych, żeby napisać raport. |
| We hadn't got any lessons in the afternoon. = We didn't have any lessons in the afternoon. |
Nie mieliśmy po południu żadnych lekcji. |
3) W pytaniach ogólnych w czasie przeszłym had...got jest zazwyczaj równoważne z did...have, jednak pytania z did są znacznie częstsze:
| Had your brother got any close friends? = Did your brother have any close friends? |
Czy twoj brat miał przyjaciół? |
| Had you got enough money to pay the bills? = Did you have enough money to pay the bills? |
Czy mieliście pieniądze na opłacenie rachunków? |
