Czasowniki modalne can, could, may i might w języku angielskim
Dla wyrażania prośby o pozwolenie i do udzielenia pozwolenia przydadzą się m.in. czasowniki modalne can, could, may i might.
Przeanalizujmy ich zastosowanie, zajmując się nimi po kolei: od zwykłej prośby, poprzez prośbę grzeczniejszą, aż po bardzo oficjalne zapytanie. Stopień formalności wynika między innymi z pewności lub wątpliwości, czy uzyskamy pozwolenie.
| playcan | stosowane w neutralnych pytaniach, przetłumaczymy jako Czy mogę? |
| playcould | bardziej uprzejme, tłumaczymy zazwyczaj jako Czy mógłbym? |
| playmay | stosowane podobnie jak could, ale bardziej oficjalne |
| playmight | bardzo oficjalna prośba (np. Pani pozwoli, że... ?, Czy nie miałby pan nic przeciwko, żebym...?) |
Dla utrwalenia spójrzmy na przykłady:
| playCan I open the window? | Czy mogę otworzyć okno? (neutralne) |
| playCould I open the window? | Czy mógłbym otworzyć okno? (uprzejme) |
| playMay I open the window? | Czy mógłbym otworzyć okno? (oficjalne) |
| playMight I open the window? | Czy nie miałby pan nic przeciwko, gdybym otworzył okno? (bardzo oficjalne — gdy wątpimy, że otrzymamy pozwolenie, bo np. prosimy o coś trudnego do zaakceptowania) |
Kiedy okoliczności wymagają większego taktu czy szczególnej uprzejmości, można na przykład powiedzieć:
| Do you think I could use your laptop? | Czy byłaby taka możliwość, żebym skorzystał/-a z pani/pana/państwa laptopa? |
| Do you think I might borrow your comb? | Czy byłaby taka możliwość, żebym pożyczył/-a twój grzebień? |
| Do you think I could possibly postpone my appointment with the president? | Czy byłaby taka możliwość, żebym przełożył/-a moje spotkanie z prezesem? |
albo:
| I was wondering if I could/might leave earlier today. | Zastanawiałam/-em się, czy mogłabym/mógłbym wyjść dziś wcześniej. |
| I was wondering if I could/might take two days off this week. | Zastanawiałam/-em się, czy mogłabym/mógłbym wziąć w tym tygodniu dwa dni wolnego. |
| I was wondering if I could/might bring my dog to the office tomorrow. | Zastanawiałam/-em się, czy mogłabym/mógłbym przyjść jutro do biura z psem. |
Pytanie o pozwolenie może też opierać się na czasowniku modalnym would z czasownikiem mind:
Trzeba wtedy pamiętać, że wprowadzamy w ten sposób strukturę drugiego okresu warunkowego, co narzuca drugą formę czasownika w podrzędnej części zdania (po if):
| Would you mind if I smoked? | Czy miał(a)by pan/-i coś przeciwko, gdybym zapalił/-a? |
| Would you mind if I paged through your paper? | Czy miał(a)by pan/-i coś przeciwko, gdybym przejrzał/-a pana/pani gazetę? |
| Would you mind if I used your hand cream? | Czy miał(a)by pan/-i coś przeciwko, gdybym skorzystał/-a z pana/pani kremu do rąk? |
Można też obejść drugi okres warunkowy i powiedzieć:
| Would you mind my smoking? | Czy będzie panu/pani/państwu przeszkadzało, jeśli zapalę? |
Aby udzielić pozwolenia, najczęściej stosujemy can lub — bardziej oficjalnie — may:
| playYou can have a seat here, dear. | Możesz tutaj usiąść, moja droga. |
| The cake is ready, so you can taste it. | Ciasto jest gotowe, więc możecie go spróbować. |
| You may now open your examination papers. | Możecie teraz otworzyć arkusze egzaminacyjne. |
| playYou may leave now. | Może pan/pani już wyjść. |
| playYou friend may stay with us as long as she wants. | Twoja koleżanka może się u nas zatrzymać tak długo, jak chce. |
Tak wyglądają krótkie odpowiedzi twierdzące na prośbę o pozwolenie:
| Of course you can. | Oczywiście, że możesz. |
| Of course you may. |
Natomiast odmowa pozwolenia wygląda tak:
| No, you can't. | Nie, nie możesz. |
| No, you may not. |
Pamiętajcie, że zbycie kogoś krótkim i zdecydowanym zwrotem będzie dość obcesowe. Jeśli chcemy, aby odmowa zabrzmiała uprzejmie, dodajmy jej powód, np. na pytanie:
| playMight we borrow your beach umbrella? | Czy moglibyśmy pożyczyć wasz parasol plażowy? |
odpowiemy:
| playI'm afraid not. We're going to need it today. | Niestety nie. Będzie nam dziś potrzebny. |
Poza omówionymi już czasownikami modalnymi, pozwolenie można też wyrazić czasownikiem shall.
W takim kontekście shall stosujemy tylko w 2. i 3. os. w języku formalnym lub literackim:
| playHe shall go wherever he pleases. | Może pójść, gdzie chce. (Ma moje pozwolenie.) |
| playYou shall take whichever horse you wish. | Możesz wziąć którego tylko konia chcesz. (Pozwalam ci.) |
| playYour sister shall stay here as long as she likes. | Twoja siostra może się tu zatrzymać tak długo, jak chce. (Wyrażam na to zgodę.) |
