Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne w języku angielskim

Angielskie rzeczowniki dzielą się na policzalne (countable) i niepoliczalne (uncountable).

rzeczowniki policzalne

Do rzeczowników policzalnych (countable nouns) zaliczymy takie, które można wyszczególnić jako jednostki i je policzyć, np.

Każdą z tych rzeczy można bez problemu wziąć do ręki lub ułożyć w rządku, choć do rzeczowników policzalnych należą też te mniej dostępne czy „poręczne”, np.

Skoro rzeczowniki policzalne można policzyć, to znaczy że występują z liczebnikami:

rzeczowniki niepoliczalne

Rzeczowniki niepoliczalne (uncountable nouns) są nieco bardziej skomplikowane, chociaż w sumie bardzo logiczne. Zaliczamy do nich te wszystkie rzeczy lub pojęcia, których nie da się zmierzyć bez pomocy innych rzeczy. Brzmi trochę pokrętnie, prawda? A wystarczy wyobrazić sobie... wodę. Nie da się jej wziąć bezpośrednio do ręki, licząc na dodatek, że się gdzieś ją doniesie. Żeby to zrobić potrzebujemy na przykład szklanki lub butelki, która posłuży jako pojemnik lub miarka ilości. Do rzeczowników niepoliczalnych zaliczymy więc przykładowo:

Do powyższej roboczej definicji pasują też rzeczy, które trzeba odmierzać łyżeczką, pakować w torebki, słoiki lub tubki:

I oczywiście rzeczowniki abstrakcyjne, takie jak:

Jedną z zasad angielskiego gentlemana jest, że o pieniądzach się nie rozmawia, nie wspominając o ich liczeniu... Zapewne dlatego rzeczownik

znalazł się w grupie rzeczowników niepoliczalnych w języku angielskim.

Decyzja, czy dany rzeczownik należy do grupy policzalnych, czy też niepoliczalnych, pociąga za sobą szereg kolejnych wyborów, których należy dokonać.

1. Tylko przy rzeczownikach policzalnych wystąpią rodzajniki a/an.
2. W zależności od tego, czy rzeczownik jest policzalny, czy też nie, pytanie o niego będzie miało określoną formę: how much lub how many.
3. Różne słówka (quantifiers) będą nam określały liczbę lub ilość ilość rzeczowników policzalnych i niepoliczalnych.

Więcej na temat tych zagadnień znajdziecie na innych stronach naszego działu gramatycznego.

konstrukcje cząstkowe — partitives

W języku angielskim znajdziemy wyrażenia, które opisują część czegoś w kontekście ilości. Są to partitives (konstrukcje cząstkowe), czyli  zwroty używane, gdy mówimy o niepoliczalnych rzeczownikach (ale nie tylko), które chcemy podzielić na mniejsze jednostki lub części. Zawiłe? Tylko na początku.

Aangielskie rzeczowniki niepoliczalne nie występują w liczbie mnogiej, bo skoro są niepoliczalne, nie można ich policzyć. Są wyjątki, tak jak w tym żartobliwym (przeczytajcie głośno!) przykładzie:

Jednak w tym przypadku mamy skrót myślowy, bo te dwie herbaty to przecież dwie filiżanki — i tu dochodzimy do sedna, czyli do partitives.

Najbardziej ogólne określenie z tej grupy to a piece of — dosłownie kawałek czegoś. Na przykład mówimy a piece of cake (kawałek ciasta), ale też... a piece of information:

Angielskie rzeczowniki advice i information należą do rzeczowników niepoliczalnych, jednak są sytuacje, kiedy chcemy powiedzieć, że ktoś np. dał innej osobie dwie rady albo kilka informacji. Błędem jest użycie liczby mnogiej, i tu z pomocą przychodzi właśnie piece.

Inne wyrażenia z grupy partitives to np:

W kontekście partitives ważne jest, aby używać odpowiedniego określenia dla danego rzeczownika. Mówimy a piece of cake, ale nie a loaf of cake. W języku angielskim wiele rzeczowników niepoliczalnych wymaga użycia konkretnego konstrukcji partitive, aby odnieść się do ich części czy jednostki. Spójrzcie na przykłady:

Jak widać w przytoczonych przykładach, sposobem na liczbowe ogarnięcie niepoliczalnych produktów jest umieszczenie ich np. w pojemnikach lub wyodrębnienie z nich policzalnych jednostek miary.

Przyjrzyjmy się tym wyrażeniom bardziej szczegółowo.

Wśród wielu rzeczowników, których używa się jako partitives, można zauważyć kilka grup:

• nazwy naczyń czy pojemników do okiełznania jedzenia, napojów i innych płynów, kosmetyków itp:

• rzeczowniki odnoszące się do kształtu wyodrębnionej ilości, np:

• rzeczowniki, które odnoszą się do ilości produktu, np. napoju czy dania, które można spożyć na jeden raz lub nabrać łyżką, ustami, ręką, np:

• rzeczowniki, które odnoszą się do czynności kojarzonymi z danym produktem, zjawiskiem, np:

• rzeczowniki, które oznaczają cząstkowe elementy czegoś, np:

• rzeczowniki, które oznaczają rodzaj, typ czegoś, np:

• rzeczownik game w znaczeniu partyjka, pojedyncza gra, np:

• rzeczowniki, których używa się w stałych kolokacjach z rzeczownikami abstrakcyjnymi, np:

Oczywiście, nie sposób uwzględnić tutaj wszystkie partitives. Jeśli natkniecie się na rzeczowniki niepoliczalne, które w ten sposób wyodrębniono, zapamiętajcie całe wyrażenie, np. a loaf of bread, a speck of dust, a sense of humour, an item of clothing, a ray of light, a clap of thunder i tak dalej, i tak dalej.

partitives z rzeczownikami policzalnymi

Na koniec warto zwrócić uwagę, że również policzalne produkty mogą być np. pakowane do pojemników czy nabierane garścią itp. i w liczbie mnogiej pojawić się w podobnych wyrażeniach, np: