Angielskie określniki ilości — quantifiers
Przyjrzyjmy się teraz słowom, których używa się z rzeczownikami do orientacyjnego wskazania ilości lub liczby. Nie mamy tu na myśli liczebników, bo — po pierwsze — one pozwalają na precyzyjne określenie, ile czegoś jest, a po drugie sporej grupy rzeczowników nie da się policzyć — o rzeczownikach niepoliczalnych nie powiemy, że jest ich jeden, dwa, pięć.
O jakie zatem słowa nam chodzi?
Trochę, niewiele, dużo, niedużo, sporo, kilka, mało, wystarczająco... Zgodzicie się chyba, że właśnie za pomocą takich słów możemy w przybliżeniu określić, ile czegoś jest, prawda? Niektóre z tych słów są zarezerwowane dla rzeczowników policzalnych, inne dla niepoliczalnych. Czy któreś z tego typu określeń są uniwersalne, tzn. czy można ich użyć w odniesieniu zarówno do rzeczowników policzalnych jak i niepoliczalnych? Spróbujemy to ustalić.
kiedy używać much, many, a lot of
Przede wszystkim zacznijmy od pytania ile/ilu i odpowiedzi dużo i mało. Potrzebne nam będą: much, many i a lot of. Musimy tu pamiętać o podziale na rzeczowniki policzalne i niepoliczalne.
rzeczowniki policzalne | |||
twierdzenie | a lot of | There are a lot of dictionaries in our library. | W naszej bibliotece jest wiele słowników. |
przeczenie | many | We don't have many friends here. | Nie mamy tutaj wielu przyjaciół. |
pytanie | many | playHow many friends have you got? | Ilu (jak dużo) masz przyjaciół? |
playHow many toys do you want? | Ile (jak dużo) zabawek chcesz? | ||
Are there many restaurants in this area? | Czy w tej okolicy jest dużo restauracji? |
rzeczowniki niepoliczalne | |||
twierdzenie | a lot of | There is a lot of noise in the city centre. | W centrum miasta jest dużo hałasu. |
przeczenie | much | I don't drink much coffee. | Nie piję dużo kawy. |
pytanie | much | playHow much sugar do you want? | Ile (jak dużo) cukru chcesz? |
playHow much time do you need? | Ile (jak dużo) czasu potrzebujesz? | ||
Do you have much work to do? | Masz dużo pracy do zrobienia? |
Jak widać w tabelach, w przeczeniach i pytaniach używamy many dla rzeczowników policzalnych i much dla rzeczowników niepoliczalnych — oto kolejne przykłady:
rzeczowniki policzalne | |
There weren't many people at the party. | Na imprezie nie było dużo ludzi. |
I didn't eat many chocolates. | Nie zjadłam dużo czekoladek. |
playDo you have many books? | Masz dużo książek? |
playI don't have many books. | Nie mam wielu książek. |
rzeczowniki niepoliczalne | |
There isn't much furniture in the office. | W biurze nie ma dużo mebli. |
I don't eat much meat. | Nie jem dużo mięsa. |
playHow much time do you have? | Ile (jak dużo) masz czasu? |
I haven't had much free time lately. | Nie miałem ostatnio dużo wolnego czasu. |
Trzeba tu dodać, że (prawie) uniwersalnie można stosować a lot of, więc jeśli coś się komuś pomiesza między much i many, a lot of załatwia sprawę:
playDo you have a lot of time? | Czy masz dużo czasu? |
playI don't have a lot of time. | Nie mam dużo czasu. |
Napisaliśmy, że (prawie) uniwersalnie, bo nie dotyczy to pytań z how much i how many — najlepiej zapamiętać sobie te zbitki w całości (zwróćcie uwagę, że wyróżniliśmy je kolorem w przykładach, ze znaczeniem ile, czyli jak dużo).
W zdaniach twierdzących odpowiednikiem polskiego dużo jest a lot (of) lub bardziej potoczne lots (of):
playShe has lots of friends. | Ona ma wielu przyjaciół. |
playDo you have lots of work? | Czy masz dużo pracy? |
much, many, a lot of — wyjątki
Od wspomnianej zasady podziału na określniki używane w zdaniach twierdzących, pytaniach i przeczeniach są wyjątki. W stylu bardziej formalnych zdarza się spotkać w zdaniach twierdzących także many i much:
There have been many acts of violence in schools recently. | |
There is much concern about an increasing number of teenage drug addicts. |
Również gdy chcemy powiedzieć, że czegoś jest za dużo, w zdaniu twierdzącym użyjemy too many i too much, a nie too a lot of.
You ask too many questions. | Zadajesz za dużo pytań. |
You've got too many clothes. | Masz za dużo ubrań. |
I had too many things to do and I forgot to call you. | Miałam za dużo rzeczy do zrobienia i zapomniałam do ciebie zadzwonić. |
I've put too much sugar in the cake. | Dałem za dużo cukru do ciasta. |
playYou smoke too much. | Palisz za dużo. (można również użyć bez rzeczownika, gdy chodzi o czynność) |
playShe spends too much money on cosmetics. | Ona wydaje za dużo pieniędzy na kosmetyki. |
Ciekawostką, jeśli chodzi o formę zdania, są pytania w formie przeczącej. Możemy w nich użyć many, much lub a lot of, przy czym jest to zależne od odpowiedzi, której się spodziewamy.
Stosując w takich pytaniach much i many, spodziewamy się, że odpowiedź będzie przecząca (NIE dużo), natomiast a lot of i lots of w pytaniu w formie przeczącej, zwykle oznacza, że spodziewamy się odpowiedzi o znaczeniu dużo. Trochę to się może wydaje zawiłe, ale przykłady powinny rozjaśnić sprawę:
pytanie | w wolnym tłumaczeniu | spodziewana odpowiedź |
Didn't he lose much blood? | Nie stracił raczej dużo krwi, prawda? | No, he didn't. |
Didn't he lose a lot of blood? | Stracił dużo krwi, tak? | Yes, he did. |
Haven't you had many complaints lately? | Ostatnio raczej nie mieliście dużo skarg? | No, we haven't. |
Haven't you had a lot of complaints lately? | Ostatnio mieliście chyba dużo skarg, prawda? | Yes, we have. |
plenty of i a number of
Innym określeniem na dużą ilość lub liczbę czegoś jest plenty of — z rzeczownikami policzalnymi i niepoliczalnymi:
Plenty of fans have gathered utside the stadium the day before the concert. | Mnóstwo fanów zebrało się przed stadionem dzień przed koncertem. |
There are plenty of solutions to this problem. | Jest wiele rozwiązań tego problemu. |
We've got plenty of flour. Why don't we make a cake? | Mamy dużo mąki. Może zrobimy ciasto? |
playDoes she have plenty of money? | Czy ona ma dużo pieniędzy? |
Tylko dla rzeczowników policzalnych odpowiednie będzie określenie a number of:
playI have a number of things from England. | Mam sporo rzeczy z Anglii. |
A large number of young people can't afford a flat on their own. | Bardzo wielu młodych ludzi nie stać na własne mieszkanie. |
We're busy dealing with an increasing number of complaints. | Mamy dużo pracy z rosnącą liczbą zażaleń. |
kiedy używać few i little
Pora na określenia o przeciwnym znaczeniu. Jak po angielsku powiedzieć, że czegoś jest mało? Zacznijmy od przykładów.
I have very few good friends. | Mam bardzo niewielu dobrych kolegów. |
Few people know that he was also a painter. | Mało ludzi wie, że był także malarzem. |
I have got too few dresses... | Mam za mało sukienek... |
You spend very little time with your children. | Spędzasz bardzo mało czasu ze swoimi dziećmi. |
I drink little coffee. | Piję mało kawy. |
You eat too little. | Za mało jesz. |
playI have little time. | Mam niewiele czasu. |
Jak widzicie, z rzeczownikami policzalnymi używa się few, a z niepoliczalnymi little:
rzeczowniki policzalne | few | mało, niewiele, niewielu |
rzeczowniki niepoliczalne | little | mało, niewiele |
Więcej przykładów:
rzeczowniki policzalne | |
few |
people |
questions | |
months | |
CDs | |
dictionaries | |
nice girls | |
good friends | |
e-mails |
rzeczowniki niepoliczalne | |
little |
time |
information | |
water | |
money | |
wine | |
light | |
rice | |
furniture |
Kiedy mowa o tym, że czegoś jest mało, może to znaczyć, że tego brakuje, czyli jest niewystarczająco:
rzeczowniki niepoliczalne | too little | za mało |
rzeczowniki policzalne | too few | za mało |
rzeczowniki policzalne i niepoliczalne | not enough | niewystarczająco |
Przykłady:
We've got too little oil to fry these cutlets. | Mamy za mało oleju, żeby usmażyć te kotlety. |
There are too few women in the parliament. | W parlamencie jest za mało kobiet. |
Are there enough chairs in the conference room? | Czy w sali konferencyjnej jest wystarczająco dużo krzeseł? |
You've bought enough rice to feed an army! | Kupiłeś wystarczająco dużo ryżu do wykarmienia armii! |
kiedy używać a few i a little
A teraz coś pomiędzy, czyli ani dużo, ani mało, ale tak, że nam nie brakuje.
I have a few cookies. | Mam kilka ciastek. |
playOnly a few people live here. | Tylko kilku ludzi tu mieszka. |
playI have a little time. | Mam trochę czasu. |
I need a little help with my homework. | Potrzebuję trochę pomocy z pracą domową. |
Jak widzicie, do użytych wcześniej few i little dodaliśmy a:
rzeczowniki policzalne | a few | kilka, kilku, kilkoro |
rzeczowniki niepoliczalne | a little | trochę |
Więcej przykładów:
rzeczowniki policzalne | |
a few |
people |
questions | |
months | |
CDs | |
dictionaries | |
nice girls | |
good friends | |
e-mails |
rzeczowniki niepoliczalne | |
a little |
time |
information | |
water | |
money | |
wine | |
light | |
rice | |
furniture |
Kilka to po angielsku także several:
playI got several things for my birthday. | Dostalam kilka rzeczy na urodziny. |
Skoro nie brakuje, to jest wystarczająco:
enough | wystarczająco |
Jeśli czytacie uważnie, domyślacie sie zapewne, że enough użyjemy zarówno z rzeczownikami policzalnymi, jak i niepoliczalnymi:
enough time | wystarczająco dużo czasu |
enough chairs | wystarczająco dużo krzeseł |
kiedy używać some i any
Przed rzeczownikiem niepoliczalnym i rzeczownikiem w liczbie mnogiej w zdaniu twierdzącym użyjemy some.
some apples | jakieś jabłka, trochę jabłek |
some questions | jakieś pytania, trochę pytań |
some sandwiches | jakieś kanapki, trochę kanapek |
some photos | jakieś zdjęcia, trochę zdjęć |
some problems | jakieś problemy, trochę problemów |
some water | jakaś woda, trochę wody |
some money | jakieś pieniądze, trochę pieniędzy |
some time | jakiś czas, trochę czasu |
some furniture | jakieś meble, trochę mebli |
some smoke | jakiś dym, trochę dymu |
Przykłady:
playI need some money. | Potrzebuję (trochę) pieniędzy. |
I'll make you some sandwiches. | Zrobię wam kanapki / trochę kanapek. |
W pytaniach, przed rzeczownikami niepoliczalnymi i rzeczownikami policzalnymi w liczbie mnogiej wstawiamy any.
playDo you have any money? | Masz jakieś pieniądze? |
Is there any mineral water? | Czy jest (jakaś) woda mineralna? |
Have you got any questions? | Masz jakieś pytania? |
Are there any good bookshops nearby? | Czy w pobliżu są jakieś dobre księgarnie? |
Przykłady spoza powyższego standardu:
W pytaniach używa się some, o ile pytanie ma np. formę propozycji:
playDo you want some cake? | Chcesz trochę ciasta? |
any, hardly any i no z rzeczownikami policzalnymi i niepoliczalnymi
Kiedy czegoś jest naprawdę bardzo mało, tak ledwo ledwo, po angielsku powiemy hardly any — zarówno z rzeczownikami policzalnymi, jak i niepoliczalnymi:
We've got hardly any salt left. | Nie mamy już prawie soli. |
There's hardly any milk in the fridge. | W lodówce prawie nie ma już mleka. |
I have hardly any friends here. | Prawie nie mam tu koleżanek. |
There were hardly any applicants for the job. | Na to stanowisko prawie nie było kandydatów. |
Od hardly any, czyli prawie wcale, już tylko krok dzieli nas od niczego. Jak po angielsku powiedzieć, że w ogóle czegoś nie ma?
I don't need any new furniture. | Nie potrzebuję (żadnych) nowych mebli. |
We haven't got any milk. | Nie mamy mleka. |
playI don't have any money. | Nie mam żadnych pieniędzy. Nie mam ani trochę pieniędzy. |
I don't know any people here. | Nie znam tu żadnych ludzi. |
I haven't got any problems with English. | Nie mam żadnych problemów z angielskim. |
There aren't any shops around here. | W tej okolicy nie ma żadnych sklepów. |
Widzicie zapewne, że wszystkie przykłady są zdaniami przeczącymi. W języku angielskim mozna zrobić jeszcze takie czary-mary, że w tych zdaniach pozbędziemy się not, a wtedy zamiast any wstawimy no:
We haven't got any milk. | = | We've got no milk. | Nie mamy mleka. |
There aren't any shops around. | = | There are no shops around here. | W tej okolicy nie ma żadnych sklepów. |
określniki ilości w angielskim
Dla większej przejrzystości wstawiliśmy omówione wyżej określenia do tabeli. Kolorem zaznaczyliśmy te, które są inne dla rzeczowników policzalnych i niepoliczalnych.
rzeczowniki policzalne w liczbie mnogiej | rzeczowniki niepoliczalne |
How many? | How much? |
There are too many chairs. | There is too much water |
plenty of chairs | plenty of water |
a lot of/lots of chairs | a lot of/lots of water |
(not) enough chairs | (not) enough water |
a few chairs | a little water |
(very) few chairs | (very) little water |
not many chairs | not much water |
hardly any chairs | hardly any water |
no chairs | no water |
I kolejna tabela, która zbiera wszystkie informacje:
niepoliczalny | policzalny | zdanie twierdzące |
przeczenia | pytanie | ilość | |
playmuch | + | * | + | + | dużo | |
playmany | + | ** | + | + | dużo | |
playa lot of | + | + | + | + | + | dużo |
playlots of | + | + | + | + | + | dużo |
playa number of | + | + | dużo, wiele | |||
playplenty of | + | + | + | + | dużo, wiele, mnóstwo | |
playa few | + | + | + | kilka | ||
playfew | + | + | niewiele, mało | |||
playa little | + | + | + | trochę | ||
playlittle | + | + | niewiele, mało | |||
playseveral | + | + | kilka | |||
playsome | + | + | + | + | trochę, jakieś | |
playany | + | + | *** | + | + | trochę, jakieś, żadne |
Wcześniej w tekście pojawiły się uwagi dotyczące wyjątków oznaczonych w tabeli * , ** i ***.