Matura wypowiedź pisemna
Matura część pisemna
DO OBROBIENIA, EDYCJI ITD. - CDN rozprawka, list, artykuł - opisy
Wypowiedź pisemna jest jedną z czterech części maturalnego egzaminu pisemnego z języka obcego.
Egzamin pisemny z języka obcego nowożytnego na poziomie podstawowym jest egzaminem obowiązkowym.
Egzamin trwa 120 min i składa się z następujących części:
- Rozumienie ze słuchu
- Rozumienie tekstów pisanych
- Znajomość środków językowych
- Wypowiedź pisemna
Wypowiedź pisemna, czyli ostatni arkusz egzaminu, to jedyna część typowo produktywna. Uczeń musi tu napisać własny tekst w oparciu o polecenie.
wypowiedź pisemna z języka angielskiego — matura 2023 na poziomie podstawowym
Egzamin maturalny z języka angielskiego oraz innych języków nowożytnych zakłada, że na poziomie podstawowym wypowiedź pisemna ma mieć formę tekstu użytkowego. Do tej kategorii zaliczamy np. list prywatny, e-mail, wpis na blogu lub forum internetowym. W wypowiedzi mają się pojawić elementy np. opisu, relacjonowania, uzasadniania opinii, w tym przedstawiania wad i zalet różnych rozwiązań.
Arkusz przeznaczony na wypowiedź pisemną obejmuje jedno zadanie — nie ma możliwości wyboru. W poleceniu w języku polskim podane są cztery elementy, które należy rozwinąć w wypowiedzi. Tekst ma zawierać 80-130 słów (od roku 2024/25: 100-150 słów).
kryteria oceniania wypowiedzi pisemnej — matura 2023 na poziomie podstawowym
Zewnętrzni egzaminatorzy przyznają punkty według następujących kryteriów:
- treść: 0-5 pkt
Ocena uwzględnia, ile podpunktów polecenia zrealizował zdający, tzn. do ilu się odniósł w wypowiedzi i ile rozwinął w wystarczającym stopniu. - spójność i logika wypowiedzi: 0-2 pkt
Punktacja w tej kategorii zależy od tego, czy wypowiedź jest klarowna w obrębie zdań i akapitów i czy poszczególne jej części są ze sobą logicznie powiązane. Jeżeli wypowiedź zawiera 1-2 zdania, które zaburzają komunikatywność, przyznaje się 1 punkt, a jeżeli niejasnych fragmentów jest więcej, wypowiedź otrzymuje 0 punktów. - zakres środków językowych: 0-3 pkt
Oceniania się zróżnicowanie środków leksykalnych i struktur gramatycznych, przy czym za szeroki zakres uważa się środki leksykalno-gramatyczne na poziomie B1 lub wyżej, które umożliwiają swobodne i precyzyjne zrealizowanie polecenia, natomiast bardzo ograniczony zakres środków rozumie się jako środki na poziomie znacznie poniżej B1. - poprawność środków językowych: 0-2 pkt
Egzaminujący oceniają tekst pod kątem błędów gramatycznych, leksyklanych i ortograficznych oraz tego, w jaki sposób wpływają one na komunikatywność wypowiedzi.
Udział tego zadania w wyniku sumarycznym egzaminu to 20%.
Szczegółowe omówienie kryteriów oceny wypowiedzi pisemnej na poziomie podstawowym można znaleźć na str. 20-23 Informatora maturalnego wydanego przez Centralną Komisję Egzaminacyjną.
wypowiedź pisemna z języka angielskiego — matura 2023 na poziomie rozszerzonym
Egzamin pisemny z języka obcego nowożytnego w zakresie rozszerzonym ma charakter egzaminu dodatkowego.
Egzamin trwa 150 minut i składa się z następujące części:
- Rozumienie ze słuchu
- Rozumienie tekstów pisanych
- Znajomość środków językowych
- Wypowiedź pisemna
Udział tego zadania w wyniku sumarycznym to 22%.
wypowiedź pisemna na poziomie rozszerzonym — forma zadania
Uczeń wybiera jeden z dwóch podanych w języku polskim tematów. Na podstawie polecenia tworzy tekst argumentacyjny, którego długość ma mieścić się w przedziale 200-250 słów. Polecenie wskazuje dwa elementy, do których zdający musi się odnieść w wypowiedzi. Tekst ma zawierać elementy np. opisu, relacjonowania, sprawozdania, recenzji, pogłębionej argumentacji.
Formy wypowiedzi, których można spodziewać się na maturze z języka obcego od 2023 roku to:
- list formalny
Może to być np. list czytelnika do gazety lub list mieszkańca do władz miasta. We wstępie listu powinno być wyjaśnienie, dlaczego został napisany. Dobry list formalny omawia wskazane w poleceniu zagadnienie w sposób logiczny i przejszysty oraz zawiera typowe dla tej formy elementy, czyli odpowiedni zwrot rozpoczynający i odpowiedni zwrot kończący
- rozprawka
Rozprawka to wypowiedź, w której zdający wyraża popartą argumentami aprobatę lub dezaprobatę wobec wskazanego w poleceniu zagadnienia lub wskazuje równowagę między argumentami za i przeciw. We wstępie należy sformułować jasną tezę, która zapowiada przyjęty przez zdającego schemat, w rozwinięciu w klarowny sposób omówić zagadnienie, a w zakończeniu przedstawić podsumowanie zgodne z tezą i argumentacją.
Charakterystyczny dla rozprawki jest styl formalny. - artykuł publicystyczny
Artykuł publicystyczny to forma wypowiedzi, w której zdający wyraża swoje stanowisko odnośnie wskazanego w poleceniu problemu społecznego. Artykuł powinien zawierać tytuł, który przyciągnie uwagę czytelników. Elementy, których celem jest zaciekawienie tematem powinny się także znaleźć we wstępie artykułu. Artykuł może zawierać elementy opisu, sprawozdania, recenzji, komentarze odautorskie, anegdoty, pytania zachęcające czytelników do dalszych rozważań, itp.
wypowiedź pisemna na poziomie rozszerzonym — kryteria oceniania
Egzaminatorzy zewnętrzni przyznają punkty za wypowiedź pisemną na egzaminie maturalnym z języka obcego na poziomie rozszerzonym według następujących kryteriów:
- Zgodność z poleceniem: 0-5 pkt
Ocena uwzględnia elementy treści i formy zrealizowane w wypowiedzi oraz jakość ich realizacji.
Warto zwrócić uwagę, że wypowiedź w innej formie niż wskazana w temacie, we wszystkich elementach formy otrzyma 0 punktów. - spójność i logika wypowiedzi: 0-2 pkt
Punktacja w tej kategorii zależy od tego, czy wypowiedź jest klarowna w obrębie zdań i akapitów i czy poszczególne jej części są ze sobą logicznie powiązane. Jeżeli wypowiedź zawiera dłuższy fragment (np. 1 dłuższe zdanie lub 2-3 krótsze zdania), który zaburzają komunikatywność, przyznaje się 1 punkt, a jeżeli niejasnych fragmentów jest więcej, wypowiedź w tym zakresie otrzymuje 0 punktów. - zakres środków językowych: 0-3 pkt
Oceniania się zróżnicowanie oraz precyzję środków leksykalnych i struktur gramatycznych, przy czym za szeroki zakres uważa się środki leksykalno-gramatyczne na poziomie B2 lub wyżej, które umozliwiają swobodne i precyzyjne zrealizowanie polecenia, natomiast bardzo ograniczony zakres środków rozumie się jako środki na poziomie znacznie poniżej B2. - poprawność środków językowych: 0-3 pkt
Egzaminujący oceniają tekst pod kątem błędów gramatycznych, leksyklanych, ortograficznych i interpunkcyjnych. Przede wszystkim rolę odgywa liczebność błędów, natomiast w przypadku wątpliwości o zakwalifikowaniu pracy na niższy lub wyższy poziom czynnikiem decydującym jest waga błędów oraz to, jak wpływają one na komunikatywność wypowiedzi.
Szczegółowe omówienie kryteriów oceniania wypowiedzi pisemnej na poziomie rozszerzonym można znaleźć w Informatorze maturalnym na stronach 24-30.
W określonych przypadkach egzaminujący mogą ocenić wypowiedź pisemną na 0 punktów w każdej kategorii. Dotyczy to prac, które mieszczą się przynajmniej w jednym z poniższych warunków:
- nieczytelna
- całkowicie niezgodna z poleceniem lub tematem
- niekomunikatywna dla odbiorcy
- odtworzona z podręcznika lub innego źródła
Stwierdzenie podczas egzaminu lub podczas sprawdzania pracy, że została ona napisana niesamodzielnie jest powodem do unieważnienia części pisemnej egzaminu maturalnego z danego przedmiotu.