Jak po angielsku mówić o prawdzie i fałszu
Economical with the truth, czyli oszczędzamy tak, jak umiemy
Ostatnio spędzamy ze sobą dużo czasu w domu i prześcigamy się w wymyślaniu wspólnych gier i zabaw. Najnowszy pomysł taty to zabawa pod tytułem wykrywacz kłamstw. Średnio mi się podoba ta gierka, bo tata jakoś tak zwykle pokieruje, że to on jest tym wykrywaczem. A zasady gry są bezwzględne.
Tata należy do tych, którzy zawsze mają jakieś przeczucie, że trzeba jeszcze podrążyć, jeszcze przycisnąć delikwenta, tzn. konkretnie mnie i młodszego brata, Grześka. Na szczęście mamy z bratem sztamę i młody rozumie, co to znaczy trzymać gębę na kłódkę. Zdążyłem go też trochę przeszkolić, jak naginać prawdę w taki sposób, żeby tata nie mógł się od razu połapać. Nie było łatwo, bo młody czasem w stresie odlatuje i wrzuca taką nawijkę, że tata z marszu coś podejrzewa. Na dodatek, jeszcze do niedawna Grzesiek nie mógł znieść przeszywającego wzroku taty i szybko zaczynał się czerwienić, a wtedy już było oczywiste, że opowiada bujdy, które nie trzymają się kupy. No ale to przeszłość. Teraz radzimy sobie z bratem znacznie lepiej i częściej udaje nam się przemycić jakieś kłamstewko.
Mama na ogół jest po naszej stronie i stara się nas wybronić. To pewnie dlatego, że tata jej też nie odpuszcza – podsłuchaliśmy, jak w kuchni mówił do mamy, że woli, żeby była z nim brutalnie szczera niż kłamała w żywe oczy. Oczywiście udajemy, że nic takiego nie słyszeliśmy.
Ale żeby nie wyglądało, że całkiem żyjemy w kłamstwie, co to to nie. Możecie mi wierzyć, przysięgam!
Czy tak jak tata naszego bohatera, nie zawsze radzicie sobie z rozróżnieniem prawdy od kłamstwa? Nie ma się czego wstydzić! Niestety, nikt z nas nie jest wyposażony we wbudowany wykrywacz kłamstw, a technik mijania się z prawdą jest wiele. Bardzo łatwo ulec różnym formom manipulacji, zwłaszcza w czasach, kiedy fałszywe informacje publikowane w różnych źródłach są na porządku dziennym.
Co można zrobić? Zacznijmy od opanowania angielskiego słownictwa z tematu prawda i fałsz. ;)
Zainteresowani? Do dzieła!
playtruth | prawda |
playlie | kłamstwo |
Prawdopodobnie spotkaliście się z zadaniami typu prawda-fałsz, w których trzeba ocenić, czy jakieś stwierdzenie pokrywa się z treścią tekstu czy też nie. Angielska nazwa takich zadań to true or false questions.
playtrue | prawdziwy |
playfalse | fałszywy |
przymiotniki honest, dishonest, sincere, insincere
Szczery aż do bólu – znacie to wyrażenie? Jego angielski odpowiednik to brutally honest. Nie zawsze chcemy usłyszeć prawdę, zwłaszcza jeśli ktoś chce nam powiedzieć, co o nas myśli... Na ogół jednak prawdomówność to bardzo zacna cecha. Jakimi angielskimi przymiotnikami można opisać osoby, które wzdragają się przed kłamstwem? Spójrzcie na kilka przykładów.
playhonest | uczciwy, szczery, prawdomówny |
playsincere | szczery |
playtruthful | prawdomówny |
playtrustworthy | godny zaufania |
A teraz o kłamcach:
playdishonest | nieuczciwy |
playinsincere | nieszczery |
untruthful | kłamliwy |
untrustworthy | niegodny zaufania, niewiarygodny |
playdeceitful | kłamliwy, oszukańczy |
oszuści, kłamcy, krzywoprzysięzcy
Dla tych, którzy w różnych sytuacjach mijają się z prawdą, przewidziano też kilka rzeczowników, np:
liarliar
kłamca
playliar | kłamca |
playcheat | oszust, szuler |
conman con artist |
oszust, naciągacz |
trickster | oszust, naciągacz |
phoney | oszust, pozer |
perjurer | krzywoprzysięzca |
prawda i kłamstwo w rozmowie
A teraz kilka kwestii dialogowych z odniesieniami do prawdy i fałszu:
To tell you the truth,... | Prawdę mówiąc,... |
I swear! | Przysięgam! |
I wouldn't swear to it. I couldn't swear to it. |
Głowy nie dam sobie uciąć (czy to prawda). |
This can't be true. | To nie może być prawda. |
playUnbelievable! | Niewiarygodne! |
My lips are sealed! | Nie pisnę pary z ust! Buzia na kłódkę! |
Top secret! | Tajne przez poufne! |
czasowniki i idiomy o kłamaniu
Oczywiście, najprostszym czasownikiem, który oznacza, że ktoś nie mówi prawdy, jest czasownik lie, czyli kłamać. Spójrzcie, jak jeszcze można określić przypadłość mijania się z prawdą:
playcheat | oszukiwać |
Jack always cheats when we play bridge. | |
playdeceive | oszukiwać, okłamywać |
We were deceived by our business partner. | |
playmislead | wprowadzać w błąd |
He mislead us into thinking that he was in charge of the place. | |
playpretend | udawać |
Stop pretending you love me! | |
playfool | nabierać, oszukiwać, zwodzić |
You won't fool me again! | |
manipulate | manipulować |
Don't let them manipulate you! Be very attentive to what they say. | |
fabricate | zmyślać; fałszować |
He fabricated the whole story to avoid being sacked. | |
take somebody in | nabierać kogoś, wkręcać |
It looks like we were taken in by that guy. These aren't real stones, just some crap. |
take somebody for a ride | nabierać kogoś, robić kogoś w konia |
Be careful with Brian, he's taking you for a ride. | |
pull the wool over somebody's eyes | mydlić komuś oczy |
Stop pulling the wool over her eyes and tell her about your plans. | |
lead somebody up the garden path | oszukać kogoś, wpuścić kogoś w maliny |
I'm not sure I can trust Josh. I think he may be leading me up the garden path. | |
have somebody on put somebody on |
nabierać kogoś |
This can't be true! You're having me on! | |
pull somebody's leg | robić kogoś w konia, nabijać kogoś w butelkę |
I don't believe you did that. You're just pulling my leg. | |
feed somebody a line | wciskać komuś kit |
They fed me a line about having some technical problems at the moment. | |
bend/stretch the truth | naciągać prawdę |
I think they're stretching the truth not to lose our support. | |
put on an act | udawać, ostawiać teatrzyk |
Just ignore him. He's just putting on an act, as usual. | |
lie through one's teeth | kłamać w żywe oczy |
She lied to me through her teeth! I didn't believe a word she said. | |
spin (somebody) a story spin (somebody) a tale |
opowiadać bujdy, sprzedać komuś jakąś historyjkę |
He tried to spin me a story about having to go to hospital. | |
live a lie | żyć w kłamstwie |
How can you live a lie and not tell Judith you spent ten years in prison?! |
unreal, pretended i inne przymiotniki
A teraz lista przykładowych kolokacji z przymiotnikami, które oznaczają, że coś jest nieprawdziwe (ang. unreal). Sztuczne zęby, fikcyjne małżeństwo, podrobiony podpis – każdy znajdzie tu coś dla siebie.
playfake | sztuczny, podrobiony, nieprawdziwy |
news/passport/snow/passenger | |
playartificial | sztuczny |
flowers/smile/light | |
playfalse | fałszywy, sztuczny, nieprawdziwy |
teeth/eyelashes/beard/swearing/witness | |
mock | udawany, pozorny; próbny |
surprise; exam | |
sham | pozorowany, fikcyjny |
marriage/deal/transaction |
dummy | podrabiany, zabawkowy |
passenger/gun | |
phoney | udawany, podrobiony |
smile/address | |
feigned | udawany, pozorowany, fałszywy |
sickness/amusement/surprise | |
assumed | przybrany (nieprawdziwy); udawany, pozorowany |
name/kindness/sympathy | |
bogus | fałszywy, fikcyjny; zmyślony |
account/documents/passport | |
playforged | słałszowany, podrobiony |
signature/passport/painting |
fake news i inne sposoby wciskania kitu
Trudno do jednego worka wrzucić krzywoprzysięstwo w sądzie (perjury) i niewinne kłamstewko (white lie), którego celem może być poprawienie komuś nastroju, niemniej jednak są to formy zakłamywania rzeczywistości – mniej lub bardziej szkodliwe. Wybraliśmy dla Was jeszcze kilka przykładów:
fib | bujda, kłamstewko |
sweet little lie | drobne kłamstewko |
hoax | głupi żart, mistyfikacja |
spoof | szachrajstwo, kant; parodia, imitacja |
shenanigans | machlojki, przekręty |
half-truth | półprawda |
fake news | fałszywa wiadomość rozprzestrzeniana przez media |
misinformation | dezinformacja |
dummy | atrapa, imitacja |
playfront | maska (udawane uczucie); przykrywka (dla szemranego biznesu) |
And, last but not least:
bullshit | bzdury, brednie (delikatnie mówiąc) |
podejrzenia
Jak rozpoznać łgarza? Przecież na co dzień nie mamy pod ręką wykrywacza kłamstw. Powiedzenie mówi, że aby złapać złodzieja, trzeba samemu być złodziejem (ang. It takes a thief to catch a thief). Co o tym myślicie?
Spójrzcie na słownictwo związane z podejrzeniami.
suspectsuspect
podejrzewać
lie detector | wykrywacz kłamstw |
smell a rat | czuć pismo nosem, wyczuć podstęp, podejrzewać coś |
playsuspect | podejrzewać |
playsuspicion | podejrzenie |
not hold water | nie trzymać się kupy |
have a hunch have a sneaking suspicion |
mieć przeczucie, podejrzewać coś |
fishy | podejrzany, kantowany |
Fałszywa skromność (false modesty) jest wprawdzie najmniej szkodliwym spośród rozmaitych fałszerstw, niemniej jednak staramy się jej wystrzegać. Zakończymy zatem szczerym wyznaniem: ten artykuł to kawał dobrej roboty.
Do następnego!