O różnicach w pisowni i znaczeniu wyrazów
Zasłałem łóżko, czyli „przecież tylko jedną literkę zmieniłem”
Dostajemy sporo komentarzy od osób, które korzystają z naszych ćwiczeń gramatycznych i z oburzeniem zauważają, że system nie zalicza odpowiedzi, kiedy „nie zgadza się tylko jedna literka” w jakimś wyrazie. Czy jedna litera ma duże znaczenie? Powiemy tak: Czy zamiast piwa chcielibyście wypić farbę? A przecież od kufla piwa (pint) farbę w języku angielskim (paint) różni tylko jedna dodatkowa litera. Drobiażdżek?
Albo inaczej. Czy nie irytujecie się, kiedy telefon – pewnikiem złośliwie – zmienia treść wysyłanej wiadomości? Ach, ta autokorekta. Albo kiedy w pośpiechu palce wybiorą niewłaściwy klawisz. Bywa zabawnie, ale gdy „wujek” staje się kimś zupełnie innym, pozostaje liczyć na jego znajomość ortografii i wyrozumiałość. Tak czy siak, niesmak czasem pozostaje.
Czy już udało się Was przekonać, że może warto zwrócić większą uwagę na pisownię? Chleb to nie chlew, kosa to nie fosa, kawa nie kara (raczej nagroda!), żeton nie beton, kuchenka nie kochanka. A zupa to nie... mydło! Po angielsku soup i soap. Tylko jedna literka.
W jednym z pierwszych artykułów naszego bloga sugerowaliśmy wyrozumiałość wobec błędów, bo przecież każdy z nas jest tylko człowiekiem i pomyłki są nieuniknione. Pewien poziom samodyscypliny jest jednak wskazany, zwłaszcza że poza standardowymi błędami ortograficznymi, które zniekształcają poprawny zapis słów, czyhają na nas błędy, które zupełnie zmieniają znaczenie wyrazów. Warto zatem być czujnym. System, który sprawdza poprawność odpowiedzi do ćwiczeń, to nie człowiek – nie pochyli się nad każdym przykładem z osobna i nie powie litościwie: „No dobrze, widać, że ogólnie się orientujesz, więc ten przykład ci zaliczę”.
Wymówki typu „bo to zła literka była” są raczej słabe, nie sądzicie? Zilustrujmy temat powiedzeniem o złej baletnicy, której przeszkadza rąbek u spódnicy – w angielskiej wersji zły robotnik za słabe wyniki pracy obwinia swoje narzędzia:
| A bad workman always blames his tools. |
Wystarczyłaby „tylko jedna literka”, żeby całkiem zmienić treść:
| tool | narzędzie |
| stool | stolec |
Nie widzicie różnicy? No dobrze, możemy Wam przyznać, że problemy trawienne również nie mają dobrego wpływu na jakość pracy, podobnie jak niewygodne siedzisko (stołek, taboret to drugie znaczenie rzeczownika stool).
Po tym nieco moralizatorskim wstępie, spójrzcie na przykłady innych psotnych angielskich wyrazów, podobnych w zapisie, ale zupełnie różnych znaczeniowo.
zmieniona jedna litera – inny wyraz
| toy – boy | zabawka – chłopak |
| miss – hiss | tęsknić – syczeć |
| mule – male | muł – mężczyzna, osobnik płci męskiej |
| cat – bat | kot – nietoperz |
| cute – mute | uroczy – niemy |
| mend – send | zreperować – wysłać |
| tell – sell | powiedzieć – sprzedać |
| born – torn | urodzony – rozdarty |
| bond – band | więź – zespół |
| hear – heat | słyszeć – podgrzać |
| spell – spill | przeliterować – rozlać |
| pile – file | stos – plik; pilnik |
| fish – fist | ryba – pięść |
| ham – hat | szynka – kapelusz |
| son – sun | syn – słońce |
| love – lose | kochać – stracić |
| loss – boss | strata – szef |
| ball – wall | piłka – ściana |
| moon – mood | księżyc – nastrój |
| fall – fail | spaść – ponieść porażkę |
| bar – tar | bar – smoła |
| pan – pen | patelnia – pióro |
| beer – bear | piwo – niedźwiedź |
| heel – hell | pięta; obcas – piekło |
| fast – last | szybki – ostatni |
| word – ward | słowo – oddział szpitalny |
| foot – food | stopa – jedzenie |
| wife – life | żona – życie |
| try – cry | próbować – płakać |
brak jednej litery – inny wyraz
| book – boo | zarezerwować – wygwizdać |
| week – wee | tydzień – siusiu |
| chase – case | pościg – przypadek |
| chat – hat | pogawędka – kapelusz |
| swear – wear | przysięgać – nosić (np.ubranie) |
| dread – read | lękać się – czytać |
| cork – fork | korek – widelec |
| bend – end | zakręt – koniec |
| feast – east | uczta – wschód |
| fear – ear | strach – ucho |
| fair – far | sprawiedliwy – daleki |
| like – lie | lubić – kłamać |
| turn – urn | zakręt – urna |
| bowl – owl | miska – sowa |
| bring – ring | przynieść – dzwonić |
| coast – cost | wybrzeże – koszt |
| suite – suit | apartament – garnitur |
| slow – low | wolny – niski |
| aunt – ant | ciotka – mrówka |
| pound – pond | funt – staw |
| slimy – slim | oślizgły, mulisty – szczupły |
przestawione litery – inny wyraz
| bear – bare | znosić – obnażyć |
| fear – fare | strach – opłata za przejazd |
| meat – mate | mięso – kumpel |
| seal – sale | foka; pieczęć – wyprzedaż |
| rear – rare | tylny – rzadki |
| leak – lake | przeciek – jezioro |
| break – brake | przerwa – hamulec |
| file – life | plik; pilnik – życie |
| god – dog | bóg – pies |
Biorąc pod uwagę, że zdarzają się wyrazy, które przy odmiennej pisowni mają identyczną wymowę, o pomyłki nie jest trudno:
podwojona litera – inny wyraz
| diner – dinner | gość w restauracji; knajpa, bar (AmE) – obiad |
| but – butt | ale – niedopałek; tyłek |
| ad – add | reklama – dodać |
| his – hiss | jego – syczenie, szum |
zmiany pisowni czasownika przed dodaniem końcówek -ed i -ing
Kwestia pisowni czasowników z końcówkami -ed i -ing oraz tego, dlaczego system nie zalicza odpowiedzi, w których zaważyła „tylko jedna litera”, w zażaleniach użytkowników pojawia się chyba najczęściej. No cóż, system jest i pozostanie bezlitosny.
Czasowniki z poniższej tabeli różni jedna podwojona litera, ale idzie za tym zupełnie inna wymowa i znaczenie. Spójrzcie na przykład:
| hopping | hoping |
| hopped | hoped |
Może nie każde oko wychwyci przy pierwszym spojrzeniu, że czasowniki po prawej i lewej stronie są zapisane inaczej. Czy zatem różnica jest niewielka? Po lewej stonie mamy czasownik hop, czyli podskakiwać, formy po prawej stronie zostały utworzone od czasownika hope, czyli mieć nadzieję. Na upartego można by powiedzieć, że coś je łączy. Nadzieja, radość, podskoki... Nie dajmy się jednak ponieść skojarzeniom. Hop i hope to zdecydowanie dwa różne czasowniki.
O zasadach pisowni czasowników, gdy dodajemy końcówki -ed i -ing, przeczytacie w naszym dziale gramatycznym.
Kilka podobnych przykładów:
| sit | siedzieć |
| sitting | |
| site | lokować, ustawić w jakimś miejscu |
| siting |
| hat | założyć komuś kapelusz |
| hatting/hatted | |
| hate | nienawidzić |
| hating/hated |
| fill | wypełnić |
| filling/filled | |
| file | segregować, włączać do akt; piłować |
| filing/filed |
| wad | zwinąć, zgnieść; wywatować, wypchać |
| wadding/wadded | |
| wade | brodzić |
| wading/waded |
Jeżeli lubicie zabawy językowe, może temat tego artykułu będzie dla Was inspiracją do wyszukania kolejnych podchwytliwych par wyrazów? Życzymy udanej zabawy oraz powodzenia w następnych podejściach do ćwiczeń!
