Różne znaczenia słowa one

One in a million, czyli ale numer!

Być może niektórzy będą zdziwieni, że na temat artykułu wybraliśmy jedynkę, ale tym z Was, których choć trochę interesuje numerologia, na pewno nie musimy się z tej decyzji tłumaczyć.

Sytuacja z jedynką wcale nie jest taka... zero-jedynkowa, jak mogłoby się wydawać. Podejrzenie może wzbudzić już tłumaczenie angielskiego odpowiednika one w naszym słowniku. Przy haśle podajemy oczywiście polskie jeden, ale jest i druga propozycja: ten. Skąd się wzięła? Postaramy się wyjaśnić w dalszej części artykułu.

A poza tym, jedynka bywa czymś pozytywnym albo wręcz przeciwnie. Chcemy być numerem jeden (number one) w jakiejś dziedzinie, czy tą jedyną lub tym jedynym dla kogoś (the one), ale już jedynka w szkole nie wróży niczego dobrego. Dlaczego polski system edukacji zdecydował się na takie oznaczenie najgorszej oceny? Może dlatego, że jest najbliżej zera?

Chyba warto przyjrzeć się angielskiemu one?

one

oneone

jeden; ten

one – liczebnik

One to przede wszystkim liczebnik:

I have one brother. Mam jednego brata.
One swallow doesn't make a summer. Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
We had only one day to finish the project. Mieliśmy tylko jeden dzień na skończenie projektu.
Say it one more time. Powiedz to jeszcze raz.

one of

Jeśli dopiszemy of, możemy mówić o jednym elemencie jakiejś grupy:

one of jeden z
One of my brothers is an engineer. Jeden z moich braci jest inżynierem.
I tried on three dresses and only one of them was the right size. Przymierzyłam trzy sukienki i tylko jedna z nich była w dobrym rozmiarze.
He is one of the best English writers. On jest jednym z najlepszych angielskich pisarzy.
The police asked about one of our neighbours. Policja pytała o jednego z naszych sąsiadów.
One of you will have to help me. Jeden z was będzie musiał mi pomóc.

one – przymiotnik

One będzie odpowiednim słowem, kiedy mówimy, że coś zdarzyło się pewnego dnia, w pewnym momencie, którejś nocy, itp. Nie określamy dokładnej daty, ale mówimy o konkretnej sytuacji:

She was kidnapped as she was walking to school one morning. Została porwana, kiedy pewnego ranka szła do szkoły.
One moment she's fine, the next moment she's too weak to walk. W jednej chwili czuje się dobrze, a za chwilę nie ma siły, żeby stawiać kroki.
One day Jack got back home earlier than usual. Pewnego dnia Jack wrócił do domu wcześniej, niż zwykle.

one jako zaimek, czyli w roli rzeczownika

Zaimek one może zastąpić rzeczownik w liczbie pojedynczej (jeżeli rzeczownik ten był wcześniej użyty w rozmowie lub z kontekstu wynika, o czym mówimy):

the one ten/ta
the other one ten drugi/ta druga/to drugie
this one ten / ta / to (gdy wskazujemy coś / kogoś blisko nas)
that one tamten / tamta / tamto (gdy wskazujemy coś / kogoś dalej od nas)
which one który / która / które?

Spójrzcie na przykłady:

My bag is the smaller one. Can I see the one on the right? Moja torba to ta mniejsza.
Czy mogę zobaczyć ten/tę po prawej?
Would you like to try on the other one, madam? Czy chciałaby pani przymierzyć tę drugą / ten drugi / to drugie?
I like this one. Podoba mi się ten / ta / to.
What about that one? A tamtem / tamta / tamto?
Which one are you talking about? O której / którym mówisz?

Zaimkiem one zastępujemy także rzeczowniki w liczbie mnogiej, po dodaniu końcówki -s: ones

the ones ci / te
the other ones pozostali / pozostałe / te drugie / ci drudzy
these ones ci / te (gdy wskazujemy coś / kogoś blisko nas)
those ones tamci / tamte (gdy wskazujemy coś / kogoś dalej od nas)
which ones którzy / które?

Mamy przykłady i na liczbę mnogą:

My brothers are the shorter ones. Moi bracia to ci niżsi.
Can I see the ones with big pockets? Czy mogę zobaczyć te z dużymi kieszeniami?
How much are the other ones? Ile kosztują te drugie?
Where did the other ones go? Gdzie poszli pozostali? / Gdzie poszły pozostałe?
These ones are from Greece. Ci / te są z Grecji.
I bought those ones in France. Tamte kupiłam we Francji.
- I like those coats.
- Which ones?
- Podobają mi się tamte płaszcze.
- Które?

Mówiąc o dwóch rzeczach w zestawieniu lub porównaniu, użyjemy one i the other:

Samantha and Sandra look so alike! It's impossible to tell one from the other. Samantha i Sandra są tak do siebie podobne! Jest niemożliwe odróżnić je od siebie (jedną od drugiej).
You can't have one or the other, you must take both of them. Nie możesz wziąć tylko jednego (jednego lub drugiego), musisz wziąć oba.
I like these two cups, but I can't afford both of them. Can I have one without the other? Podobają mi się te dwie filiżanki, ale nie stać mnie na obie. Mogę kupić tylko jedną (jedną bez drugiej)?

I dla jeszcze lepszej ilustracji zagadnienia, próbka dialogu, który naszpikowaliśmy bohaterem tego artykułu, do granic wiarygodności. ;)

I'm calling about one of the dresses from your catalogue. Dzwonię w sprawie jednej z sukienek z waszego katalogu.
Which one are you interested in? Która panią interesuje?
I'd like to order the red one. Chciałabym zamówić tę czerwoną.
There are a few red dresses on our offer, madam. Would you like to specify which one you like? W naszej ofercie jest kilka czerwonych sukienek, proszę pani. Czy zechciałaby pani sprecyzować, która się pani podoba?
I'm sorry. I mean the one with the long sleeves. Przepraszam. Chodzi mi o tę z długimi rękawami.
The one on page 4? Tę na czwartej stronie?
That's right. Is it available? Zgadza się. Czy jest dostępna?
I'm afraid this one is temporarily out of stock. Would you be interested in another one? Obawiam się, że ta jest tymczasowo niedostępna. Byłaby pani zainteresowana jakąś inną?
I'm not sure. The other ones are not exactly my style. Nie jestem pewna. Pozostałe są niezupełnie w moim stylu.

Jeśli jeszcze nie kręci Wam się w głowach, zachęcamy do zapoznania się również z tekstem, w którym wyjaśniamy różnice między other, the other, another, others, the others.

one jako podmiot

W formalnym angielskim one używa się w konstrukcjach bezosobowych, kiedy uogólniamy podmiot, nie mając na myśli konkretnej osoby, gdy mówimy np. nie wiadomo, trzeba, powinno się, można coś zrobić. We współczesnej angielszyźnie popularność one w tym kontekście raczej spada – częściej usłyszymy wtedy zaimki you lub we, przy czym w tych przypadkach, w zależności od kontekstu, autor lub adresat wypowiedzi może być wkluczony do podmiotu, a nie zawsze tego chcemy. Dla przykładu, poniższe zdanie z podmiotem you można zinterpretować na dwa sposoby:

You shouldn't watch TV all day.

Jako uogólniony podmiot, you, podobnie jak one, odnosi się tu do każdej osoby, a więc całe zdanie można rozumieć:

Nie powinno się całymi dniami oglądać telewizji.

W drugiej interpretacji, you będzie zaimkiem przypisanym 2. osobie liczby pojedynczej (ty), a zatem przekaz rozszyfrujemy personalnie:

Nie powinieneś całymi dniami oglądać telewizji.

To może jednak bezpieczniej w roli zaimka dla uogólnionego podmiotu stosować one, czyli:

One shouldn't watch TV all day.

Jeśli zdecydujecie się na taką wersję, pamiętajcie, że do zaimka one dobierzemy czasownik w 3. osobie liczby pojedynczej (z wyjątkiem czasownika modalnego, z którym zawsze użyty jest bezokolicznik):

One never knows what to do in such situations. Nigdy nie wiadomo, co robić w takich sytuacjach.
One needs to be patient if one wants to be successful. Trzeba być cierpliwym, jeśli chce się osiągnąć sukces.
One should be careful and not take unnecessary risks. Trzeba być ostrożnym i nie podejmować zbędnego ryzyka.
Can one park outside the bank? Czy można parkować przed bankiem?

Być może jednym z powodów, dla których one w tej roli odchodzi powoli do lamusa, jest to, że zdania, w których się pojawia, mogą brzmieć niestylistycznie ze względu na powtórzenia, np:

One should keep one's problems to oneself. Powinno się zachowywać swoje problemy dla siebie.

Ta sama treść ponoć lepiej brzmi w wersji z zaimkiem you:

You should keep your problems to yourself.

I bądź tu człowieku mądry! Dla uspokojenia przejdźmy do idiomów. ;)

one w idiomach

I, for one ja, w każdym razie (dla pokazania, że nasza opinia wydaje nam się właściwa,
nawet jeśli różni się od tego, co myślą inni
)
You can do as you please. I, for one, think it's best to stay at home.
get it in one od razu coś zgadnąć, zrozumieć
Got it in one! Amazing!
at one zgodnie, w zgodzie
We decided at one that the next meeting should be postponed.
one after another/
one after the other
jeden za drugim
She watched the chocolates disappear one after the other in his mouth.
one of a kind/
one of its kind/
one and only
jedyny w swoim rodzaju
You're one of a kind, you know.
be one for something być entuzjastą czegoś, bardzo coś lubić
I've never been one for team sports.
one and the same ten sam
It turned out that Lucy's husband and Meg's boss are one and the same person!

one w znaczeniu ja

W języku bardzo formalnym można spotkać się z zaimkiem one, który odnosi się do pierwszej osoby liczby pojedynczej, czyli autora lub autorki wypowiedzi:

One would be honoured to meet the... Byłbym zaszczycony spotkaniem z... (tu sobie dopiszcie według uznania) ;)

Jeśli zatem obracacie się w „odpowiednich” kręgach, możecie zapamiętać one w takiej roli.

Przydatny artykuł? Ciekawi nas bardzo, który z dotychczasowych tekstów na naszym blogu jest dla Was number one.

Zostaw komentarz:
Zaloguj się aby dodać komentarz. Nie masz konta? Zarejestruj się.
Komentarze (1)

Super, zawsze miałam problem o co chodzi z tym "one" w zdaniach :D

Postaw nam wirtualną kawę