Rzeczownik time w języku angielskim

Me-time, czyli nie przeszkadzać, bo uczę się angielskiego

Popołudniowa herbatka (afternoon tea), czyli podwieczorek, który zwykle składa się z filiżanki herbaty i ciasteczek lub innych smakołyków, to – obok tradycyjnego angielskiego śniadania – chyba najczęściej kojarzony posiłek mieszkańców Wysp Brytyjskich. Nawet jeśli ktoś nigdy nie uczył się języka angielskiego, to wie, że o piątej po południu próżno spodziewać się Anglika w innych okolicznościach. To oczywiście raczej nieszkodliwy stereotyp, niemniej jednak picie herbaty zajmuje w życiu Anglików szczególne miejsce. Podsumujmy to ładnym cytatem z powieści Henry'ego Jamesa The Portrait of a Lady :

“There are few hours in life more agreeable than the hour dedicated to the ceremony known as afternoon tea.”

Cytat mówi o godzinach, a stąd już tylko krok do popularnego rzeczownika time, czyli czas. Warto mu się przyjrzeć, zwłaszcza że pora wspomnianego podwieczorku to po angielsku teatime.

time

timetime

czas

Teatime jest dla niektórych być może jedyną okazją w ciągu dnia, aby znaleźć czas dla siebie (po angielsku me-time). Kubek gorącej herbaty z pomarańczą i cynamonem, ciasteczka korzenne, wygodny fotel przy kominku, miękki koc, dobra książka lub blog o języku angielskim... Co może być bardziej przyjemnego w zimowe popołudnie czy wieczór, gdy za oknem minus 15 stopni?

Rozmarzyłam się, a tymczasem trzeba zejść na ziemię – do konkretów, czyli gramatyki.

Jedną z pierwszych rzeczy, których dowiadujemy się o rzeczowniku time jest to, że należy on do grupy rzeczowników niepoliczalnych. Jeśli macie dobrze opanowane to zagadnienie, wiecie już, że rzeczownik niepoliczalny nie występuje z przedimkiem nieokreślonym a/an i nie tworzy liczby mnogiej. Cóż, to wszystko prawda, jednak w przypadku rzeczownika time sprawa nie jest taka oczywista. I nie chodzi o to, że przecież można policzyć minuty (five minutes), godziny (three hours), dni (a few days), i tak dalej.

time jako rzeczownik niepoliczalny

Rzeczownik time jest niepoliczalny, gdy mamy na myśli czas, który płynie, czyli mijające minuty, godziny, dni, lata...

As time moved on, he became more and more aggressive. Z upływem czasu, stał się coraz bardziej agresywny.
Time passes quickly when you're having fun. Czas szybko mija, kiedy dobrze się bawisz. (To, co dobre, szybko się kończy)
You'll save time if you take a taxi. Zaoszczędzisz czas, jeśli weźmiesz taksówkę.

Niepoliczalny time możemy spotkać w towarzystwie czasownika w liczbie pojedynczej i określeń charakterystycznych dla tej grupy, np:

There isn't much time left. Hurry up! Nie zostało dużo czasu. Pospieszcie się!
There's plenty of time, don't worry. Jest dużo czasu, nie martw się.
How much time do you need? Ile czasu potrzebujesz?
I've got very little time today, I'm sorry. Przepraszam, mam dziś bardzo mało czasu.
It'll take less time than you think. To zabierze mniej czasu, niż myślisz.
Just give me some time, ok? Daj mi tylko trochę czasu, ok?

one's upon a time, czyli time jako rzeczownik policzalny

Kiedy mówimy o jakimś konkretnym okresie, przedziale czasu, wtedy time staje się rzeczownikiem policzalnym, a zatem może pojawić się przed nim przedimek nieokreślony, np:

Once upon a time, there lived a beautiful and clever princess. Pewnego razu żyła sobie piękna i mądra księżniczka.
Childhood is a wonderful time. Dzieciństwo to wspaniały czas.
After a time, we gave up and went home. Po jakimś czasie zrezygnowaliśmy i poszliśmy do domu.
We're going to stay here for a longer time. Zatrzymamy się tutaj na dłużej.

Dotyczy to także okresu w historii, dziejach, np:

Would you like to have lived in medieval times? Chciałbyś żyć w czasach średniowiecza?
Times have changed and patriarchy has to go. Czasy się zmieniły i patriarchat musi odejść.
At the time of World War II, my grandparents were forced to leave their home. W czasie II wojny światowej, moi dziadkowie byli zmuszeni opuścić swój dom.

Time jako rzeczownik policzalny (a zatem także w liczbie mnogiej) może odnosić się do jakiegoś zdarzenia czy związanego z nim doświadczenia, np:

We go to the seaside three or four times a year. Jeździmy nad morze trzy lub cztery razy w roku.
There are times when I think he's mad. Zdarzają się chwile, kiedy myślę, że jest szalony.
The last time I saw him, he was drunk. Ostatnim razem, kiedy go widziałem, był pijany.
This is a bad time to tell me what I shouldn't have done. To zły moment na to, żeby mi mówić, czego nie powinienem był robić.
Sometimes we're glad to see them, but at other times we'd rather not to. Czasem cieszymy się ze spotkań z nimi, ale innymi razy wolelibyśmy się z nimi nie widzieć.

Być może słyszeliście o stosowanej w produkcji zasadzie right first time, czyli dobrze za pierwszym razem? Chodzi w niej o zadbanie o jakość produktu na jak wcześniejszym etapie po to, aby zminimalizować czasochłonną i wymagającą nakładów finansowych konieczność poprawek. Ja też staram się, jak mogę, żebyście nie musieli zgłaszać usterek do moich artykułów. Kontrola jakości własnego tekstu nie jest jednak najłatwiejszym zadaniem...

Policzalnego rzeczownika time używamy także w odniesieniu do konkretnej godziny, np:

What time is it? Która jest godzina?
I had no idea they'd changed their opening times and spent half an hour outside the shop. Nie miałem pojęcia, że zmienili godziny otwarcia, i spędziłem pół godziny przed sklepem.
The estimated departure time is 5:45 a.m. Szacowany czas odjazdu do 5:45 rano.

kolokacje z rzeczownikiem time

Mówiąc o kolokacjach, czyli połączeniach rzeczownika time z czasownikami, trzeba wspomnieć coś, o czym chyba większość z nas marzy, a czego nigdy dosyć, czyli:

have time mieć czas

Albo jeszcze lepiej:

have a good time dobrze się bawić
have the time of one's life bawić się jak nigdy w życiu
have a whale of a time świetnie się bawić

Co jeszcze można robić z czasem?

spend time spędzać czas
I love spending time with my grandchildren. We take long walks in the countryside.
waste time marnować czas
You're wasting your time trying to make him change his ways. He's a notorious liar.
need time potrzebować czasu
I'm going to need more time to make the final decision.
take one's time robić coś w swoim tempie
There's no need to rush. Take your time.
play for time grać na czas, grać na zwłokę
They're putting off signing the contract to make us lower the price. They're playing for time.
battle against time
race against time
work against time
walczyć z czasem
We'll have to battle against time to meet the deadline.
take time off wziąć wolne
I'm thinking of taking some time off next month. I need a break.

Jeśli zaś interesuje Was tematyka militarna lub aktywność sportowa, warto zapamiętać jeszcze jedną kolokację:

mark time maszerować w miejscu

Kiedy ktoś nabroi, spędzając czas w niewłaściwy – delikatnie mówiąc – sposób, przydatne mogą być kolokacje:

do time
serve time
odsiadywać wyrok w więzieniu

No dobrze, zrobiliśmy przegląd tego, co my „robimy z czasem”, a teraz spójrzmy, co robi czas. Na pewno szybko mija, kiedy się dobrze bawimy:

time flies when you're having fun

I jeszcze:

time passes czas mija
time flies czas szybko płynie
time heals all wounds czas leczy rany
time hangs heavy czas się dłuży
time stands still czas staje w miejscu

Czy uda Wam się zapamiętać te wyrażenia? Odpowiedź poniżej:

time alone will tell czas pokaże
it's a question of time
it's a matter of time
to kwestia czasu

time w idiomach i przysłowiach

Oprócz kilku idiomów, które już pojawiły się w artykule, język angielski oferuje inne, np:

time is money czas to pieniądz
Never put off till tomorrow what you can do today. Time is money.
have time on one's hands
have time to kill
have all the time in the world
mieć dużo wolnego czasu
Sheila's had time to kill since she was fired from her last job.
have time on one's side mieć czas po swojej stronie (gdy czas działa na czyjąś korzyść)
You have time on your side, so don't make a hasty decision about how to invest the money.
be pressed for time spieszyć się, być pod presją czasu
We're rather pressed for time this week, so I'll call you some time next week, ok?
have no time to lose nie mieć czasu do stracenia
Hurry up! We have no time to lose!
run out of time nie mieć już czasu (żeby coś zrobić)
I'm afraid we've run out of time, so I'll answer the remaining questions tomorrow.
to be behind the times być staroświeckim
Jack's a bit behind the times, don't you think? I don't know any other man his age still writing traditional letters and wearing a top hat.
have a thin time cienko prząść
Claire and Brian seem to be having a thin time. They might need our help.
all in good time wszystko w swoim czasie, wszystko we właściwym czasie
I understand you'd like to have grandchildren but our daughter is only seventeen! All in good time.
in the nick of time w ostatniej chwili
The rescue team arrived just in the nick of time.
bide one's time czekać na właściwy moment
He was biding his time until he could safely leave the country.
a stitch in time saves nine lepiej zapobiegać, niż leczyć
Why don't you have this pipe checked before it bursts? A stitch in time saves nine.
third time lucky do trzech razy sztuka
After two misses in a row the player hoped it was a case of third time lucky.
there's no time like the present co masz zrobić jutro, zrób dzisiaj
Why wait for a better moment? There's no time like the present.
long time no see kopę lat!
Jackie?! What are you doing here? Long time no see!

time w odpowiedzi na pytanie kiedy

on time punktualnie
We were surprised that the train arrived and left on time.
in time na czas, w porę
I didn't notice any worrying signs od his addiction in time.
just in time (for) w samą porę (na coś)
Edwina! You're just in time for tea!
in due time we właściwym czasie
We will contact you in due time.
in the meantime w międzyczasie
The office is being repainted. In the meantime, I'm working from home.
in no time błyskawicznie, bardzo szybko, w mig
I'm sure you'll find a new job in no time.
at all times zawsze, cały czas
Keep the passport with you at all times.
at the best of times za najlepszych czasów, w idealnych okolicznościach
He wasn't a top player at the best of times, but he'll be remembered for some decent performances.
at the time of something w chwili czegoś, w momencie czegoś
Where were you at the time of the accident?
at the same time w tym samym czasie, jednocześnie
We smiled at each other at the same time.
by the time zanim, do czasu gdy
By the time we got to the station, our train had left.
for the time being póki co, na razie
Let's stay here for the time being. We'll look for something better tomorrow.

time w odpowiedzi na pytanie jak często

from time to time od czasu do czasu
We only go to the mountains from time to time.
time after time
time and time again
wielokrotnie, raz za razem, często
I've told him time and time again to find a job but he just won't listen!
at times czasami
She's angry with me at times and I can't figure out why.
all the time cały czas
Why is he followng me all the time?

najwyższy czas

Time pojawia się też w kilku konstrukcjach, gdy chcemy powiedzieć, że pora coś zrobić:

it's time somebody did something czas, żeby ktoś coś zrobił
It's time we got down to work.
it's high time somebody did something najwyższy czas, żeby ktoś coś zrobił
It's high time you bought a new suit.
it's (about) time to do something czas coś zrobić
It's time to send out the invitations.
it's (about) time for something czas na coś
It's about time for tea, don't you think?

Mamy nadzieję, że znajdziecie trochę wolnego czasu (free time lub spare time) na zapoznanie się z treścią artykułu. Żeby tylko szef Was nie przyłapał ze smartfonem pod biurkiem. Po pierwsze, dla zdrowia warto ograniczać screen time, czyli czas spędzany przed monitorem telewizora lub komputera czy wyświetlaczem telefonu. Po drugie:

There's a time and a place for everything. Na wszystko jest odpowiedni czas i miejsce.
Zostaw komentarz:
Zaloguj się aby dodać komentarz. Nie masz konta? Zarejestruj się.
Komentarze (5)

excellent

Nie sądziłam, że tyle różnych wyrażeń jest związanych ze słowem time :) Super artykuł, miło się czytało... I had a great time ;)

There's a time and a place for everything - moje tłumaczenie "To jest czas i miejsce na wszystko ;DDD

@rafnow: Na get zabraknie miejsca w jednym artykule :)

Bardzo proszę artykuł na temat "get",

Postaw nam wirtualną kawę